زهرا طوطیان - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
نادر گودرزی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
سیمین فاضلی پور - گروه آناتومی، واحد پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی تهران- ایران
جمیله سالار آملی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران

زمینه مطالعه: فنل ماده شیمیایی آلی سمی است که در مواد غذایی و شیمیایی محیط اطراف ما یافت می شود. هدف: با توجه به کاربرد وسیع و اثرات مخرب فنل خالص، این مطالعه برای تعیین تأثیر آن بر ساختار مورفومتری و هیستومتری بیضه انجام شد. روش کار: 24 سرموش سوری نر بالغ در یک گروه کنترل و 3 گروه تجربی، برای مدت 35 روز دوزهای 75, 30mg/kg و 100 فنل خالص را از طریق گاواژ دریافت کردند. در پایان، وزن بدن، بیضه ها و سپیدپرده، میزان شاخص گنادی و همچنین طول ، عرض و ضخامت بیضه تعیین شد. در مطالعه هیستومتریک، قطر لوله ای اسپرم ساز و ضخامت اپیتلیوم ژرمینال اندازه گیری شد. نتایج: وزن بدن در دوزهای 75mg/kg و 100 ( به ترتیب 2/02 ±4/09g و 3/55 ±2/33) در مقایسه با گروه کنترل (10/16 ±3/97g) کاهش معنی داری داشت (p<0/05). در حالی که وزن، طول، عرض و ضخامت بیضه ها در گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی داری نداشت، ولی شاخص گنادی در دوزهای 75, 30mg/kg و 100 (به ترتیب 0/11 ±0/53، 0/07 ±0/53 و 0/07 ±0/5%) در مقایسه با گروه کنترل (0/0083 ±0/088) افزایش معنی داری داشت (p<0/05). وزن سپیدپرده تنها در دوز 0/01 ±0/006g)75mg/kg) نسبت به گروه کنترل (0/002 ±0/002g) افزایش معنی داری نشان داد (p<0/05). قطر لوله ای اسپرم ساز در دوزهای 30mg/kg و 75 (به ترتیب 130/18 ±49/44µm و 156/89 ±53/36µm) نسبت به گروه کنترل (100/42 ±12/4µm) و ضخامت اپیتلیوم ژرمینال ( به ترتیب 37/18 ±14/44µm و 30/13 ±5/04µm) نسبت به گروه کنترل (47/96 ±18/42µm) اختلاف معنی داری داشت (p<0/05). نتیجه گیری نهایی: فنل خالص می تواند موجب تغییراتی در وزن بدن، میزان شاخص گنادی و ساختار هیستومتریک بیضه شود.

مورفومتری، هیستومتری، بیضه، موش سوری، فنل