سیدرضا الونکار - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب دانشکده فنی گروه م
فرزانه نظری - کارشناس ارشد بخش منابع آب شرکت مهندسین مشاور لار

نتایج عمق یابی مخازن بسیاری از سدهای ایران از جمله اکباتان، میناب، سفیدرود، و شهید عباسپور تا کنون نشان داده است که مخازن این سدها بسیار زودتر از زمان پیش بینی شده از رسوب پر شده اند. این بدان معنی است که بار رسوبی برآورد شده آنها کمتر از واقعیت تخمین زده شده، و بنظر می رسد که برآورد بار رسوبی از روشهای متداول هیدرولوژیکی در کشور ایران و بخصوص در مناطق خشک تر آن دارای خطای نسبتا زیادی است. در عملیات عمق یابی مخزن سد میناب با وسعت حوضه آبریز 9751 کیلومتر مربع در طی مدت زمان بهره برداری سد تا سال 1371 مشهود گردیده است که مقدار 54/7 میلیون تن رسوب وارد مخزن شده است. در حالی که مقدار رسوب محاسبه شده از روشهای متداول هیدرولوژیکی در ایستگاه آبسنجی ورودی به سد (ایستگاه برنطین) نشان می دهد که حجم رسوب بین 13 تا 24 میلیون متر مکعب در همان دوره می باشد. در هر حال در این تحقیق مشخص شده است که بیش از 92 درسد بار رسوبی رودخانه ناشی از انتقال مواد رسوبی توسط سیلاب می باشد، و روشهای متداول هیدرولوژیکی محاسبه رسوب در مناطق خشک برآوردی بسیار کمتر از واقعیت خواهند داشت، در هر حال استفاده از هیدروگراف رسوب برای برآوردی دقیق تر پیشنهاد و توصیه شده است.

بار معلق رسوب ، هیدروگراف رسوب ، رسوب مخازن سدها