مهشید خداپناه - دانش اموخته کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند
همایون فرهنگ فر - استاد دانشگاه بیرجند
مسلم باشتنی - دانشیار دانشگاه بیرجند

این تحقیق با هدف برآورد وراثت پذیری ، روندهای فنوتیپی و ژنتیکی صفت شیر روز آزمون تصحیح شده برای انرژی گاوهای شکم اول هلشتاین ایران اجرا شد . تعداد 774013 رکورد روز آزمون روی 88456 گاو شکم اول و سه بار دوشش که بین سال های 1376 تا 1388 در 165 گله (در شش استان) زایش داشتند استفاده شد. تجزیه و تحلیل ژنتیکی صفت مزبور به وسیله یک مدل روز آزمون با تابعیت ثابت انجام شد که در ان سازه های استان ، گله، سال زایش ، ماه تولید ، نوع ژنوتیپ گاو (زینه یا اصیل) ، نوع اسپرم ، سن هنگام تولید، تابع چند جمله ای علی و شفر، اثرات تصادفی ژنتیکی افزایشی و محیط دائمی گاوها گنجانده شدند وراثت پذیری و تکرار پذیری صفت به ترتیب 0/127 و 0/421 بودند روندهای فنوتیپی و ژنتیکی به ترتیب 0/434 و 0/076 کیلوگرم در سال براورد شدند که به لحاظ آماری معنی دار بودند (0/0001>p) . بین میانگین های ارزش اصلاحی دختران حاصل از گاوهای نر هلشتاین داخلی (0/031 -کیلوگرم و خارجی (0/3747 کیلوگرم) تفاوت معنی دار اماری وجود داشت (0/0001>p). این پژوهش نشان داد که روند ژنتیکی شیر 305 روز تصحیح شده برای انرژی معادل 0/26 درصد میانگین فنوتیپی صفت مزبور است که نشان می دهد طی سال های گذشته فشار انتخاب چندان موثری برای آن وجود نداشته است.

مدل روز آزمون، شیر تصحیح شده برای انرژی، گاو هلشتاین ایران