علیرضا آقامحمدی اقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه معماری، تبریز، ایران
داریوش ستارزاده - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

موضوع توسعه پایدار که ریشه در بحرانهای زیست محیطی و نیز مصرف بیرویه انرژیهای فسیلی دارد چند دهه ای است که به عنوان یکی از مباحث بسیار مهم و رایج در معماری مطرح شده است. بررسی پوسته های بیرونی بناها نیز به عنوان مرز میان انسان و عوامل اقلیمی محیط بیرون در صرفه جویی انرژی بناها نقش مؤثری دارند. از سویی معماری سنتی ایران بویژه در مناطق سرد و خشک دارای راهکارهایی در طراحی پوسته های بیرونی بناها است که در کاهش اتلافانرژی بسیار مؤثرند. از این رو مقاله حاضر به بررسی رویکردهای اقلیمی پوسته های بیرونی بازار سنتی تبریز در جهت کاهش اتلاف انرژی به عنوان الگویی در طراحی پوسته های بیرونی مراکز تجاری مدرن که بخش قابل توجهی از اتلاف انرژی کشور را به خود اختصاص میدهند، میپردازد. به دلیل ثبت جهانی بازار سنتی شهر تبریز و مطالعات پژوهشی بر آثار معماری سنتی ایرانی، چنین پژوهشی الزامی به نظر میرسد. پژوهش مربوط به این مقاله با تکیه بر روشهای میدانیو کتابخانه ای و با مدلسازی نمونه مورد مطالعه از طریق نرم افزار Revit انجام شده و هدف آن تحلیل شاخصهای انرژی، مصالح و بازشوها و سایهاندازی در پوسته های بیرونی بازار سنتی شهر تبریز است. محاسبات انجام شده بیان کننده این مطلب هستند که درصد بازشوها در پوسته ها 32 تا 51 درصد بوده و میزان مقاومت حرارتی با توجه به ضخامت و مصالح مورد استفاده 0/54 تا 0/63w/m^2c درصد هستند، از سویی با توجه به میزان سایه اندازی محاسبه شده در تابستان وزمستان که 6 تا 100 درصد بوده و متناسب با محل قرارگیری متفاوت است می توان گفت پوسته های بیرونی بازار تبریز با اصول معماری پایدار مطابقت دارند.

بازار سنتی تبریز، پایداری، اقلیم تبریز، پوسته بیرونی، انرژی