مرضیه اسکندری - دانشگاه آزاد اسلامی واحدجهرم گروه علوم جانوری جهرم ایران MSC
محمد پوراحمدی - گروه زیست جانوری دانشگاه آزاد اسلامی واحدجهرم جهرم ایران DHP
حسین کارگرجهرمی - دانشگاه علوم پزشکی گروه علوم تشریح جهرم ایران DHP
محمد میری - گروه زیست جانوری دانشگاه آزاد اسلامی واحدجهرم جهرم ایران MSC

خفاشها نقش بسیار مهمی را در محیط زیست ایفا میکنند و از طریق گرده- افشانی، جابهجایی بذر گیاهان، کنترل جمعیت حشرات، اکوسیستم را تحت تأثیر خود قرار دادهاند و امروزه به دلیل شکارهای بی رویه دچار کاهش جمعیت شده اند .بنابراین مطالعه در ارتباط با سیستم های مختلف این پستاندار پرنده می تواند کمک شایانی به مطالعات زیست شناختی این جانور مفید نماید .مهم ترین هدف پژوهش حاضر بررسی بافت شناسی روده بزرگ در دو گونه خفاش میوه خوار و حشره خوار می باشد .پژوهش حاضر در منطقه غار سنگتراشان شهرستان جهرم، غار تادوان و گرم در دو فصل بهار و اواسط تابستان انجام گردید .تعداد 5 خفاش حشره خوار گونه Rinopoma hardwichei و 5 خفاش میوه خوار گونه Rousettus aegyptiacus صید و به آزمایشگاه منتقل گردید .سپس نمونه ها با اتر بیهوش شدند و بخشی از روده بزرگ جهت مطالعات بافت شناسی خارج گردید و جهت انجام بقیه مراحل و تهیه لام به آزمایشگاه ارسال شدند .در پژوهش حاضر از رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین، پریودیک اسید شیف، ماسون و آلسین بلو استفاده شد. در مطالعه حاضر مشخص گردید که بافت روده بزرگ در خفاش تا حدود زیادی شبیه به بافت روده بزرگ پستانداران می باشد .مشاهده گردید که روده بزرگ به جز در ناحیه انتهایی رکتوم که چین خوردگی وجود دارد، فاقد چین خوردگی و ویلی می باشد .همچنین روده بزرگ فاقد سلول های پانت بود .در پژوهش حاضر، برای اولین بار بخشی شبیه سکوم در نمونه حشره خوار مشاهده شد که نیاز به بررسی های دقیق تر می باشد .در هر دو نمونه به دلیل نحوه برش، رکتوم مشاهده نشد .همچنین آنچه که مسلم است در این پژوهش مشخص شد که احتمالا نوع تغذیه بر تغییرات بافتی روده بزرگ در خفاش مؤثر می باشد که این موضوع نیز برای اولین بار گزارش شده است

بافت شناسی ، Rousettus aegyptiacus ،Hardwickii ، استان فارس