سیما اصغرزاددانش - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم آب دانشگاه کردستان
بهروز مهدی نژادیانی - استادیار گروه مهندسی علوم آب دانشگاه کردستان
مسعود داوری - استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه کردستان
ناصر خالق پناه - دانشجوی دکتری گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران

تعیین ویژگیهای هیدرولیکی خاک از جمله منحنی نگهداشت آب خاک به طور مستقیم مستلزم صرف وقت و هزینهی زیادی میباشد. همچنین در اندازهگیری مستقیم این ویژگیها در شرایط مزرعه یا در آزمایشگاه، از نمونههای کوچکیاستفاده میشود که با توجه به تغییرات وسیع زمانی و مکانی، نتایج حاصل قابل تعمیم نیستند بنابراین استفاده از روش- های غیرمستقیم برای برآورد ویژگیهای هیدرولیکی خاک کاربرد زیادی دارد. هدف از این تحقیق برآورد ضرایبمعادلات ونگنوختن و بروکس و کوری با استفاده از نرمافزار RETC میباشد. این برنامه با استفاده از روش حل معکوس و تکنیک حداقل مجموع مربعات، ضرایب معادلات مذکور را برآورد میکند. برای این منظور چهار نوع خاک با کلاس بافتی رس سیلتی، لوم رسی سیلتی، لوم و لوم رسی مورد مطالعه قرار گرفتند. مقادیر رطوبت حجمی و پتانسیل ماتریکبرای هر کدام از نمونهها در نقطهی اشباع و هفت نقطهی پتانسیلی در دامنهی 11 تا 1011 کیلوپاسکال بهوسیلهی - - دستگاه صفحهی فشاری اندازهگیری شد. دادههای اندازهگیری شدهی منحنی نگهداشت آب خاک به عنوان دادههایورودی نرمافزار RETC و همچنین جهت اعتبارسنجی مقادیر تخمینی رطوبت حجمی مورد استفاده قرار گرفتند. از کمیتهای آماری ضریب تبیین 2R ، مجموع مجذورات انحرافها 1SSD ، بیشینهی خطا 2ME و ریشهی میانگین مربعات خطا 3RMSE برای مقایسهی دقت مدلهای مختلف در تخمین منحنی نگهداشت آب خاک استفاده شد. نتایجنشان داد که برای خاکهای مورد مطالعه، معادلات ونگنوختن با m و n وابسته، نتایج خوبی ارائه میکند و در بین دو معادله با m و n متغیر، معادلهی بوردین نتایج بهتری را بهدست میدهد. مقادیر تخمینی حاصل از معادلهی بروکس و کوری نشان میدهد که این معادله برای خاک لومی نتایج خوبی بهدست داده ولی برای خاکهای با بافت ریز خطای تخمین نسبت به سایر معادلات قابل توجه میباشد.

منحنی نگهداشت آب خاک، RETC ، ونگنوختن، بروکس و کوری