حمزه شیرویی - نویسنده اصلی و دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه ایلام
علی حاتمی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام
مهرشاد براری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام
علی اشرف مهرابی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام

به منظور بررسی اثرابیاری تکمیلی و تراکم بوته برخصوصیات رشدی عملکرد و اجزای عملکرد درسه رقم عدس دیم ازمایشی درسال زراعی 90-89 درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام بصورت اسپلیت فاکتوریل باطرح پایه بلوکهای کامل تصادفی درچهارتکرار اجرا گردید شرایط دیم با ابیاری تکمیلی و دیم بدون ابیاری به عنوان فاکتورهای اصلی ازمایش بود فاکتور تراکم کاشت دردوسطح 200و400بوته درمترمربع و رقم عدس شامل سه رقم گچساران بیله سوار کیمیا کرتهای فرعی ازمایش را تشکیل دادند نتایج نشان داد که اثرابیاری تکمیلی باعث کاهش نیتروژن پروتئین و پرولین دردانه و افزایش کلروفیل اندام های هوایی طول دوره فنولوژی تعدادروز تا سبز شدن تعدادروز تا50درصد گلدهی تعداد روز 50درصد غلاف دهی تعدادروز تا رسیدگی گردید با افزایش تراکم گیاهی میزان پرولین افزایش ولی مقدارکلروفیل کاهش یافت همچنین اثرتراکم برتعدادطول روز تا سبزشدن و تعداد روز تا 50درصد گلدهی درسطح یک درصد اختلاف معنی داری داشت بنابه نتایج حاصله بیشترین میزان کلروفیل و میزان پرولین دانه مربوط به رقم بیله سوار و کیمیا بود

رقم ، کلروفیل ، پروتئین ، پرولین ، تعدادروز