عطیه خطیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیطزیست دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
افشین دانه کار - دانشیار گروه محیط زیستدانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

تالابها یکی از ارزشمندترین اکوسیستمهای زمین هستند. حفاظت و مدیریت تالابها یکی از محسوسترین فرصتها برای عملیکردن اصول توسعه پایدار را فراهم میکند. متاسفانه یکی از چالش هایی که محیط زیست کشور ما را تهدید می کند، مساله نابودی تالاب ها است، بنابراین حفاظت و مدیریت اکوسیستمهای تالابی لازمه توسعه پایدار در این نوع اکوسیستمها است. کنوانسیون رامسر به عنوان مهمترین و تنها کنوانسیون ناظر بر حفاظت از تالابها، همه دولتهای عضو خود ازجمله ایران را متعهد به استفاده معقول از تالابها مینماید. در این راستا هریک از طرفین متعاهد باید چارچوبهای نهادی و قانونی خود را مرور کنند تا اطمینان حاصل شود که اینها به طور کلی سازگار با وظیفه استفاده خردمندانه و توسعه پایدار است. اولین قدم برای انجام مرور و بازنگری قوانین مربوط به مدیریت پایدار تالابها، ساختن پایه اطلاعات مربوط به قوانین و سیاستهای اعمال- شده است. ساختن پایه اطلاعات اقدامات قانونی و نهادی مرتبط، منوط به شناسایی اقدامات قانونی و نهادی مربوط به تالاب و شناسایی اقدامات نهادی و قانونی بخشی که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر تالابها تاثیر میگذارند، است. منابع مفید برای شناسایی دانش پایه در ارتباط با قوانین، ممکن است شامل گزارشها، مطالعات، اسناد سیاست و سیاههبرداری هایی که به عنوان بخشی از سیاست ملی یا فرآیند سیاستگذاری توسعه یافتهاند، باشد. در نظام حقوقی ایران مجموعهای از قوانین،اسناد، لوایح و آییننامههای مختلفی وجود دارد که یا بهطور مستقیم مربوط به تالاب است و یا به طور غیر مستقیم کمک به حفاظت و مدیریت تالابها میکند. بنابراین این تحقیق در نظر دارد در راستای تعهدات ایران در کنوانسیون رامسر از میان قوانین و مقررات موجود، بخشی از قوانینی که به طور مستقیم بر مدیریت تالابها اثرگذار است مرور و جمعآوری کند تا این مجموعه قوانین مرتبط با تالابها با توجه به عوامل ناپایداری تالابها در ایران به عنوان ابزاری برای کنترل و مدیریت تالابها استفاده شود و در آینده با توجه به هر کدام از این قوانین و با توجه به مشکلات ویژه هر تالاب در یک منطقه منحصر به فرد، آییننامههای محلی تدوین شود.

توسعه پایدار، تالاب، قوانین، مدیریت پایدار، نهادها