جواد سرحدی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان

فرسایش، شوری و کویری شدن خاک از جمله فرایندهایی هستند که منابع خاک و آب کشور ما را بصورت مستقیم و غیرمستقیم شدیداً تهدید می نمایند. در مناطق خشک که خاک های شور وسعت زیادی دارند، آب های زیرزمینی آنها که معمولاً شور است، نیز سبب افزایش شوری می شوند. در حال حاضر بنابر آمارهای موجود، از کل 165 میلیون هکتار مساحت کشور حدود 25 میلیون هکتار از اراضی را خاک های شور و سدیمی تشکیل می دهند که بخش اعظم آن در مناطق کویری و بیابانی کشور قرار دارند و هر ساله بر وسعت آنها افزوده می گردد که این از نظر زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی برای کشور زیانبار خواهد بود. یکی از مهم ترین راههای جلوگیری از کویرزایی و شور شدن خاک در مناطق کویری و بیابانی کشور، حفظ و توسعه پوشش گیاهی می باشد. توسعه پوشش گیاهی، سبب ایجاد فضای سبز و احیای محیط زیست در اراضی لخت و کویری می گردد. در همین راستا پروژه ای تحت عنوان تکثیر و کاربرد درختچه توج در اراضی شور و سدیمی بعنوان یک پوشش گیاهی در منطقه جیرفت و کهنوج اجرا شد. در این آزمایش تکثیر به طریق قلمه زدن و استفاده از بذر مورد بررسی قرار گرفت که تنها تکثیر از طریق بذر مقدور شد. در این تحقیق نهال های تولیدی جهت بررسی و مطالعه به مناطق شور و بیابانی منتقل و کاشته شدند و تا زمان استقرار به مدت سه ماه آبیاری گشتند. نتایج بررسی ها نشان داد که نهال های این درختچه پس از استقرار نیازی به آبیاری ندارند و براحتی می توانند با توسعه عمقی و جانبی ریشه، از آب خاک استفاده کنند و همچنین از بررسی و مطالعه سازگاری نهال ها در اراضی مختلف نتیجه گیری شد که اراضی شور و سدیمی که تحت تأثیر آب های زیر زمینی قرار دارند و حالت تقریباً مرطوب و باتلاقی دارند بهترین شرایط رشد برای این درختچه را دارند و مدت زمان کمی لازم است تا یک پوشش سبز دائمی و مفید ایجاد نمایند.

اراضی شور و ساحلی، پوشش گیاهی، درختچه توج