فاطمه خمدی - دانشجوی دکتری زراعت
موسی مسگرباشی - اعضای هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز
پیمان حسیبی - اعضای هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز
معصومه فرزانه - اعضای هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

به منظور بررسی مدیریت بقایای گیاهی به جامانده از محصول پیش کاشت در تناوب زراعی با گندم و سطوح مختلف عناصر غذایی پرمصرف بر عملکرد و اجزای عملکردگندم آزمایشی در طی سال های زراعی 1391- 1393 در شرایط آب و هوایی اهواز انجام شد. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی به صورت بقایای گیاهان پیش کاشت شامل: (1- پیش کاشت گندم-ماش با برگشت 4/1 بقایا، 2- جو-ماش با 2/1 بقایا، 3-گندم-ماش با 2/1 بقایا، 4-ماشک-ماش با 4/1 بقایا، 5-کلزا- ماش با 2/1 بقایا، 6- پیش کاشت گندم با جمع آوری کامل بقایا (بدون بقایا)، 7- جو-ماش با 4/1 بقایا، 8- آیش-ماش) به عنوان کرت اصلی و سطوح کودهای شیمیایی (NPK) با سه سطح زیاد ( N 188- P120- K 100)، متوسط (N140- P90 – K 80) و کم (N91- P 60- K 40) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف کودی و بقایای گیاهان پیش کاشت در تناوب اثر معنی داری بر صفات اندازه گیری شده داشتند.صفات مورد بررسی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، طول سنبله، شاخص برداشت، میزان و کارایی توزیع مجدد بودند. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک با افزایش سطوح کودی افزایش و در مورد عملکرد دانه بین سطوح کودی زیاد و متوسط اختلاف معنی داری حاصل نشد. اجزای عملکرد گندم به جزء وزن هزار دانه تحت اثر بقایای گیاهان پیش کاشت قرار گرفتند و برگشت 2/1بقایا در تناوب های جو- ماش- گندم، کلزا- ماش- گندم منجر به افزایش اجزای عملکرد گندم شد. تیمارهای بقایا و سطوح مختلف کودهای NPK بر میزان انتقال مجدد و کارایی انتقال مجدد موثر بودند و سطوح کودی متوسط همراه با اضافه نمودن بقایای گیاهان پیش کاشت به خاک سبب افزایش صفات مورد بررسی گردید.

بقایا، گیاهان پیش کاشت، کودهای شیمیایی، عملکرد