احمد جلیلیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
احمد اسماعیلی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
فرهاد نظریان فیروزآبادی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
سیده زهرا حسینی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

گیاه دارویی شقایق Papaver somniferum L. متعلق به خانواده Papaveraceae می باشد. این گیاه تعداد زیادی از آلکالوئید بنزیل ایزوکوئینولین مختلف را تولید می کند که برخی از آن ها دارای خواص داروئی دارند. ریشه های موئین توسط یک باکتری گرم منفی خاکزی به نام آگروباکتری رایزوژنز ایجاد می شود. زمانی که باکتری وارد گیاه می شود، تعدادی از ژن ها از پلاسمید باکتری، به گیاه منتقل شده و وارد ژنوم هسته ای گیاه میزبان می شود. حاصل این انتقال تولید ریشه موئین در نزدیکی جایگاه ورود باکتری است. در این مطالعه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام گرفت که فاکتورهای آزمایش شامل سویه های آگروباکتری رایزوژنز در سه سطح (A4،ATCC 15834 و GMI9534) و ریزنمونه در دو سطح اندام هوایی و هیپوکوتیل بود. صفت های مورد مطالعه شامل درصد القای ریشه موئین، تعداد شاخه فرعی ریشه موئین در طول یک سانتی متر و درصد القای ریشه موئین در روزهای پس از تلقیح بودند. آنالیز نتایج نشان داد که سویه هایATCC 15834 و GMI9534 به ترتیب بیشترین میزان ترانسفورماسیون را در ریزنمونه اندام هوایی بدست آوردند. همچنین سویه ی ATCC 15834 نسبت به سایر سویه ها سرعت ظهور ریشه موئین (8 روز بعد از هم کشتی) بیشتری داشت.

آگروباکتری رایزوژنز، سویه، شقایق، ریشه موئین، ریزنمونه