غلامعباس فلاح قالهری - استادیار گروه اقلیم شناسی دانشگاه حکیم سبزواری
حمزه احمدی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی کشاورزی دانشگاه حکیم سبزواری
فریبرز احمدی - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی
سید اسعد حسینی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشگاه محقق اردبیلی

اندازه گیری تبخیر و تعرق و باران موثر براساس عوامل هواشناسی به دلیل لزوم شناخت نیاز آبی گیاهان دارای اهمیت است. در مناطق خشک و نیمه که آب عامل تهدید کننده کشت است، ارزیابی تبخیر – تعرق و باران موثر در برنامه ریزی صحیح استفاده از آب حائز اهیمت می باشد. در این تحقیق داده های اقلیمی، دما، بارش، رطوبت نسبی، باد و ساعات آفتابی در مقیاس ماهانه، به منظور تعیین تبخیر – تعرق مرجع Eto و باران موثر به صورت زمانی و مکانی ارزیابی گردید. Eto و باران موثر در محیط نرم افزار Cropwat/8 محاسبه گردید. نتایج برآورد بدست آمده در محیط نرم افزار ArcGia9/3 براساس روش درون یابی IDW به منظور توزیع مکانی پهنه بندی شد. نتایج نشان میدهد که مناطق نیمه غربی استان از بالاترین میزان تبخیر و تعرق مرجع برخودار میباشد، بطور نمونه میتوان به منطقه سرپل ذهاب اشاره نمود. از نظر زمانی در ایام تابستان و بهار بالاترین میزان Eto رخ میدهد. باران موثر منطقه از اواسط فصل زمستان، ماه فوریه تا اواخر فروردین ماه از مقدار قابل توجه ای برخودار میباشد. بیشترین میزان باران موثر در منطقه مورد مطالعه در ماه مارس رخ میدهد . از ماه اردیبهشت تا اواسط پاییز نیاز آبی باید از طریق آبیاری انجام شود. توزیع مکانی Eto و باران موثر از شرایط جغرافیایی بخصوص عامل ارتفاع از سطح دریا تبعیت مینماید، به طوری که در منطقه مورد مطالعه این شرایط از غرب به شرق آشکار می باشد . نتایج این تحقیق از نظر برنامه ریزی آبیاری و برآورد نیاز آبی گیاهان حائز اهمیت میباشد

باران موثر ، تبخیر وتعرق مرجع ، کرمانشاه ، پهنه بندی