علی عرب زاده - کارشناسی ارشد حقوق محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی تهران

وضع نگران کننده ی محیط زیست در روزگار ما بیشتر از همه محصول عدم تعادل انسان مدرن و طبیعت است. ریشه این عدم تعادل و بحران هر چند در اقتصاد نهفته نیست، اما بی شک اقتصاد اصلی ترین سبب (و نه علت) این بحران است. سلوک دینی انسان مسلمان مقید به نظامات متعدی است که نظام اقتصادی نیز بخشی از آنها را تشکیل می دهد. احکام و قواعد و سیاست گذاری های درون این نظام ریشه در یک سری مبادی حکمی- فلسفی به خود گرفته است. بنابراین ابتدائاً به بررسی علت چرایی اهمیت بررسی های اقتصادی در نسبت به فجایع زیست محیطی می پردازیم و سپس اسیب شناسی اقتصاد مدرن را ذیل بخش دوم تحلیل می نماییم. در ادامه به مبانی و اصول اقتصاد اسلامی مدرن اشاره می کنیم. در بخش جهارم دو مفهوم اساسی رفاه و توسعه را در ادبیات دینی و مدرن مقایسه می کنیم. در پایان نیز به طور خلاصه برخی از احکام و قواعد شرعی را در سه حوزه ی تولید، توزیع و مصرف که متضمن حفاظت از زیست محیطی هستند، ذکر می کنیم. حاصل آنکه راه برون رفت از این بحران تقرب تدریجی به نظام اقتصادی اسلام است که البته خود نیازمند تغییر رویه ها، روش ها و مهمتر از همه اصول و مبانی فکری و فلسفی است. اما از آنجا که نمی توان کارامروز جامعه را معطل نمود باید با همین وسع اندک نیز در بنانهادن نظامی کنیم که هرچه بیتر به شیوه ی حیات دینی و نظام اسلامی و سنتی مان شبیه باشد.

اسلامی، حفاظت از محیط زیست، اقتصاد اسلامی، نظام اقتصادی، مفاهیم اقتصادی، احکام اقتصادی، مدرنیته، سبک زندگی، تخریب محیط زیست