محمد تاجی - استادیار، گروه مهندسی معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
بهناز باقری - دانشجوی کارشناسی ارشد استخراج معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

با استخراج هرچه بیشتر و روزافزون معدن، استفاده از عملیات حفاری و انفجاری نیز رو به گسترش است به نحوی که بیش از 82% عملیات استخراج و تولید سنگ های معدنی با فرایند انفجار صورت می گیرد. اهمیت شناسایی و کنترل عوارض ناخواسته و مخرب عملیات انفجار بر محیط زیست نیز بیشتر خواهد شد. در این تحقیق، نتایج و عوارض ناشی از انفجار مانند پرتاب سنگ، لرزش زمین، لرزش هوا و تولید گردوغبار و گازهای مضر مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با توجه به نظرات خبرگان، رتبه بندی آنها صورت گرفته و شاخص اثرات زیست محیطی عملیات انفجار در معادن سطحی ارائه شده است. به کمک نظرخبرگان، ارزش شاخص انفجار از منظر ویژگی های زیست محیطی، ملاحظات فنی و ملاحظات اقتصادی به ترتیب برابر با 0.62، 0.06 و 0.32 حاصل شد. تأثیرات زیست محیطی انفجار که شامل اثرات زیست محیطی حاصل از گردوغبار، اثرات زیست محیطی حاصل از پرتاب سنگ، اثرات زیست محیطی حاصل از سروصدا و اثرات زیست محیطی حاصل از لرزش زمین به ترتیب برابر است با 0.48، 0.07، 0.14 و 0.31 به دست آمد. ارزش انفجار هر معدن (BV)، ارزیابی اثرات زیست محیطی انفجار (EI) و مقدار راندمان (EF) نیز انجام شد. به کمک این شاخص علاوه بر کمی سازی و ارزیابی عددی خروجی های ناخواسته و عوارض بدانفجار، منجر به دستیابی به قضاوت مهندسی در مورد اثرات وارده بر محیط زیست نیز خواهد شد.

اثرات زیست محیطی، عملیات انفجار، معادن سطحی، ارزش انفجار هر معدن، مقدار راندمان، ارزیابی کمی