سید نادر موسویان - گروه علوم کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران
محبوبه اسماعیل زاده مریدانی - مدرس پیام نور

به منظور مطالعه اثر تنش شوری و اندازه بذر بر روی گندم آزمایشی با هفت سطح شوری (صفر تا 125 میلی مول با فاصله 25 مول) ، سه سطح اندازه بذر (کوچک، متوسط و بزرگ) بر روی چهار رقم گندم (چمران ، باز ، برهنگ و یاواروس) به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که رقم باز و چمران به ترتیب با 90/37 و 89/63 درصد جوانه زنی دارای بیشترین درصد جوانه زنی بودند. رقم باز دارای حداکثر سرعت جوانه زنی بود. رقم بهرنگ طول ریشه چه، ساقه چه، و وزن ماده خشک گیاهچه بیشتری داشت. بین شوری و درصد جوانه زنی ارقام گندم مورد مطالعه رابطه خطی قوی و منفی برقرار بود (**0/95=R^2) . در اثر شوری میانگین طول ریشه چه و ساقه چه ارقام مورد مطالعه کاهش یافت . در اکثر صفات بذور ریز کارایی کمتر داشتند ولی بین بذور متوسط و درشت اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در برش دهی اثر رقم و شوری مشخص شد که رقم باز دارای بهترین کارایی در تمامی سطوح شوری است. از این رو می توان اینگونه بیان کرد که در خاک های شور خوزستان کشت رقم باز بهترین توجیه را داشته و بذور متوسط می توانند در عین مقرون به صرفه بودن کارایی بذور درشت را داشته باشند.

اندازه بذر، گندم، جوانه زنی، شاخص ویگور