عصمت خاکسارنژاد - دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات
محمد ضابط - دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، استادیار
علی ایزانلو - دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، استادیار
محمد حسن سیاری - دانشگاه بیرجند، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، استادیار

به منظور بررسی اثر شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه رازیانه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو فاکتور A (اکوتیپ) و فاکتور B (غلظت) در سه تکرار انجام شد. فاکتور A شامل 10 اکوتیپ سردشت، سقز، کرمان، تبریز، سبزوار، روم، خوسف، بجنورد، مشهد و شبستر و فاکتور B پنج سطح شوری در غلظت های یک، سه، پنج، هفت و نه دسی زیمنس برمترمربع نمک کلریدسدیم بود. صفات مورد ارزیابی شامل طول ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، وزن ترریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، وزن خشک ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه، شاخص بنیه ی بذر، درصد و سرعت جوانه زنی بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اکوتیپ های مختلف در اکثر صفات به جز وزن ترگیاهچه، وزن خشک ریشه چه و سرعت جوانه زنی در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار داشتند. مقایسه میانگین کلیه صفات با آزمون دانکن نشان داد که اکوتیپ روم با بیشترین کاهش در کلیه صفات به جز وزن خشک ریشه چه و نسبت طول ریشه چه به ساقه چه به عنوان رقم حساس و کرمان با بیشترین مقدار کاهش در نسبت طول ریشه چه به ساقه چه به عنوان رقم متحمل به شوری شناخته شدند. مقایسه میانگین سطوح شوری کاهش کلیه ی صفات با افزایش غلظت شوری را نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر 10 اکوتیپ شامل دو خوشه از اکوتیپ ها بود که در خوشه ی اول تمام اکوتیپ ها به جز خوسف و شبستر و در خوشه ی دوم نیز این دو قرار گرفتند، که نشان دهنده ی اختلاف بین این دو اکوتیپ با اکوتیپ های خوشه ی اول از نظر تمام صفات است.

جوانه زنی، غلظت، کلریدسدیم، گیاهان دارویی، گیاهچه