محمدحسین ساقی - دانشجوی دکتری مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، ایران
حسین وزینی - عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران

برای پاک سازی و آلودگی زدایی مواد نفتی، روش های استاندارد و معمول زیادی وجود دارد که به علت هزینه بالا و پایین بودن کارایی محدود می شوند. پاک سازی بیولوژیک مواد نفتی، پروسه هایی هستند که ترکیبات سمی را به مواد غیر سمی و بی خطر تبدیل می کنند. این عمل درنتیجه فعالیت های متابولیک میکروارگانیسم هایی که قادرند از مواد نفتی به عنوان منبع انرژی و کربن خود استفاده کنند، صورت می گیرد .وجود هیدروکربن های نفتی در سطح دریا و خشکی تهدیدی جدی برای اکوسیستم به شمار می آید. وجود نفت خام در سطح زمین، سبب آتش سوزی، آلودگی آب های زیر زمینی و آلودگی هوا می گردد، لذا پاک سازی این آلودگی ها ازمحیط زیست امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. پاکسازی بیولوژیکی مواد نفتی، پروسه ای است که ترکیبات سمی را به مواد غیر سمی و بی خطر تبدیل می کند. این عمل در نتیجه فعالیت متابولیک میکروارگانیسم هایی که قادرند از مواد نفتی به عنوان منبع انرژی و کربن خود استفاده کنند، صورت می گیرد. در مقایسه با دیگر فناوری های پاک سازی مانندسوزاندن و دفن لجن های نفتی، روش بیولوژیکی، مقرون به صرفه تر و سازگارتر با محیط زیست می باشد.جهت تجزیه ترکیبات نفتی و مواد پتروشیمی مخلوطی از میکروارگانیسم ها از دو گروه یوکاریوتها و پروکاریوتها وجود داشته باشند. ولی مهمترین گونه هایشناخته شده جهت این کار عمدتا شامل نوکاردیا، سودوموناس، آسینتو باکتر، فلاووو باکتریوم، میکروکوکوس، آرتروباکتر ، کورینه باکتریوم، آکروموباکتر، روردوکوکوس، آلکالیژنس، مایکو باکتریوم، باسیلوس، آسپرژیلوس، کاندیدا، اسپوربولومایسیس می باشند. با انجام مطالعات پایلوت و شناسایی نوع آلاینده نفتی می توان به شناسایی گونه های میکرو ارگانیسم پرداخت تا مواد آلاینده نفتی را از محل های مورد نطر پاکسازی نمود.

آلاینده ها ، هیدروکربنی نفتی ، تکنیک های ، نوین بیولوژیکی