بهروز جانی پور - استادیار دانشگاه تهران.
سهند جانی پور - دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه علم و فرهنگ.

محیط زندگی نقش موثری در ایجاد نشاط جمعی و افزایش بهره وردی انسان ها دارد. هر چه قدر کیفیت محیط های شهری و روستایی بالاتر باشد، می توان کیفیت زندگی بهتری را برای مردم تصور نمود و هر چه کیفیت محیط های شهریو روستایی به سطوح استاندارد بین المللی و ملی نزدیک تر شود، می توان به پایداری منظر شهری نیز بیشتر نزدیک شد. از اوایل قرن بیستم در کشورهای صنعتی تلاش های زیادی برای بهبود کیفیت محیط زندگی در جوامع صنعتی به عمل آمید لیکن به خاطر دو جنگ جهانی و بحران های مالی تا دهه ی 06 قرن مذکور توفیق چندانی حاصل نگردید. لذا از آن به بعیددر اغلب کشورهای توسعه یافته، محیط های زندگی شهری و روستایی ارتقاء کیفی قابل قبولی داشته و سطح زندگی و رفاه عمومی و اجتماعی را افزایش داده است. در کشور ما علیرغم اظهار نظرهای کارشناسان و ابراز تمایل متولیان و دستاندرکاران امور شهری و روستایی و گنجاندن موضوع بهبود کیفیت محیط زندگی در ماده ی 06 قانون برنامه چهارم توسعه کشور، عملاً اقدام های مفید و موثری به غیر از برخی از نقاط تهران و برخی دیگر از کلان شهرها صورت نپذیرفته اسیت و اصولاً هنوز شاخص های ارتقاء کیفیت محیط های شهری و روستایی تعریف نشده اند. این مقاله ضمن پرداختن به ماهیت موضوع و بررسی اجمالی تجارب جهانی، به منظور جلب توجه بیشتر صاحب نظران و دست اندرکاران امور به رشته ی تحریر درآمده است. در ابتدا وضع موجود نامطلوب منظر و کیفیت محیط بررسی شد و پس از آن تعیدادی از ضیوابط و مقررات و مستندات بین المللی و داخلی مرتبط با موضوع مرور گردید و در پایان، راهکارهای مؤثر و معدود شاخص های کیفی نیز به طور بسیار کلی جهت افزایش کیفیت محیط پیشنهاد شد.

منظر پایدار، کیفیت محیط، ارتقاء کیفی، محیط شهری، محیط روستایی