پیام صفاریان - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری
فرح حبیب - سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس

جنگ و خسارات جانی و مالی متاثر از آن و راهکارهای تقلیل لطمات آن همواره مد نظر سران حکومتی کشورها قرار داشته است. همچنین همگام با توسعه علم و فناوری ماهیت جنگ ها نیز دگرگون شده استت. در همین راستا جهت حفاظت از جان غیر نظامیان، ساخت پناهگاه همواره یکی از راهکارهای مد نظر بوده است. هر چند به دلیل افزایش توان و سرعت جابه جایی نیرو های نظامی، تکنولوژی پیشرفته ارتباطی و افزایش شدید قدرت تخریب سلاح ها، تاسیسات تقویت شده زیر زمینی که در گذشته جز جدایی ناپذیر و بسیار مهم جنگ ها بودند، امروزه توسط بمب های نفوذی هدایت شونده و سلاح های هسته ای تاکتیکی قابل انهدام هستند ولی از آنجا که این سلاح های خاص، جهت مقابله با تاسیسات زیرزمینی دارای دامنه کاربرد گسترده ای نیستند؛ همچنان تاسیسات و فضاهای امن زیرزمینی یا پناهگاه ها از نقش به سزایی در حفاظت جان مردم عادی در جنگ های متعارف و غیر متعارف برخوردار می باشتند. همانطور که پیش تر اشاره شد؛ یکی از اهداف اصلی پژوهش حاضر محافظت از جان و مال غیر نظامیان و شهروندان ساکن در محله های شهری در مواجهه با تهدید های نظامی جنگ های متعارف می باشد. در این پژوهش نگارندگان با رویکردی مروری به مطالعه و دسته بندی انواع پناه گاه ها می پردازند و با توجه به ویژگی های هر کدام از گونه های پناه گاه، یک مدل ترکیبی را جهت مکان یابی و طراحی در محله های شهری توصیه می نماید.

شهر، جنگ، پناهگاه های شهری، معماری پناهگاه، جنگ های متعارف