محمدجواد عنبری - دانشجوی دکتری مهندسی عمران آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز
علی پورعلی - کارشناسی ارشد مهندسی عمران سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز
مهدی ضرغامی - دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

امروزه به دلیل رشد بالای جمعیت و توسعه فزاینده تکنولوژی، بهرهبرداری از منابع طبیعی از جمله آب شیرین به صورت چشمگیری افزایش یافته است. با توجه به عدم مدیریت مناسب، این افزایش تقاضا در بسیاری از نقاط کشور از جمله حوضه آبریز دریاچه ارومیه منجر به ایجاد مشکلات فراوان شده است. به عنوان نمونه دشت سلماس، واقع در این حوضه، با معضلاتی مانند کاهش شدید سطح آب زیرزمینی و نشست عمده زمین مواجه است که نشان از اهمیت توجه به مدیریت منابع آب منطقه دارد. از جمله روشهای مناسب برای شبیهسازی سیستمهای منابع آب، روش پویایی سیستم است که به دلیل کارایی بالا و سادگی، در تحقیق حاضر مورد استفاده قرار گرفته است. پس از شبیهسازی مدل بهرهبرداری تلفیقی منابع آب سطحی و زیرزمینی منطقه مورد مطالعه، به عنوان نمونه دو سناریوی مدیریتی مختلف مکانیزه نمودن آبیاری زمینهای کشاورزی و تغییر الگوی کشت جهت بهبود شرایط منابع آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفتهاند. حجم آب زیرزمینی در پایان دوره شبیهسازی در حالت ترکیب دو سناریوی مذکور نسبت به عدم اجرای سناریوها، 2871 میلیون مترمکعب افزایش داشته و سفره آب زیرزمینی تقریبا حالت پایدار خود را حفظ کرده است. از مدل توسعه داده شده با رعایت متغیرهای محلی میتوان جهت مدیریت تلفیقی منابع آب دیگر حوضهها نیز استفاده نمود.

مدیریت منابع آب، پویایی سیستم، دشت سلماس، بهرهبرداری تلفیقی