محمدحسین سلیمی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان
محمدرضا عباسیان - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان
احمدرضا نصراصفهانی - استاد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان

بسیاری ازپژوهشگران ترجیح می دهند به جای اتکای صرف به گزارش های شخصی دیگران ازوقایع ،خودبه مشاهدهبپردازند،زیرا مشاهده ادعای زیادی داردکه می تواند ،به عنوان ابزاری معتبر داده های ارزشمند پژوهشی راگردآوری نماید.اینروش (مشاهده) بجای اینکه باگفتارمردم سروکارداشته باشدبارفتارقابل مشاهده آنهاارتباط دارد.،به همین دلیل مشاهده آنگونه کهخودنشان می دهد،بی طرفانه است.درپژوهش کیفی،روشهای اصلی که برای جمع آوری اطلاعات بکارمی روند،که عبارتندازمشارکتدرپژوهش،مشاهده مستقیم،مصاحبه عمیق،بررسی اسنادومدارک.مشاهده معمولادرپژوهشهاوزندگی روزمره جنبه اکتشافی داشتهودارد.دراین مقاله ضمن تعریف مشاهده به کاربرد،رویکرد،مزایاومعایب،مراحل وشیوه های اجرا،انواع مشاهده ،عوامل تاثیرگذارونقشمشاهده مشارکتی،ویژگیهای پژوهشگرمشاهده مشارکتی،پایایی وکاربست مشاهده مشارکتی وارزیابی آن پرداخته شده است.

مشاهده گری، مشارکت، پژوهش کیفی