کاظم بدو - استاد گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی، دانشگاه ارومیه
بهرنگ دیلمقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد خاک و پی، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی، دانشگاه ارومیه

در این مقاله پایداری خاکریز میانگذر دریاچه ارومیه در دو مقطع عرضی واقع در کیلومتر 500+10 و کیلومتر 000+4 در وضع موجود، شکلهای اصلاحی و شکل نهایی مورد بررسی قرار گرفته است. محاسبات با ترازهای مختلف ارتفاع آب دریاچه، در حالتهای استاتیکی و دینامیکی و همچنین با در نظر گرفتن اثرات بارهای بهره برداری با استفاده از نرم افزار SLOPE/W و به دو روش اجزای محدود (FEM) و تعادل حدی (LEM) انجام شده است. نتایج مطالعات پایداری انجام گرفته نشان میدهند که در صورت اعمال بارهای زلزله، خاکریز عموماً ناپایدار بوده و این ناپایداری اکثراً از نوع محلی و در ناحیه پاشنه شیروانی خاکریز رخ داده و گسیختگیهای کلی در خاکریز صورت نخواهد گرفت. نتایج دو روش اجزای محدود و تعادل حدی تطابق خوبی با همدیگر داشته و گسیختگیهایی از نوع موضعی را بیشتر تأیید میکنند. همچنین نشست خاکریز در دو مقطع فوق الذکر و در یک دوره زمانی صد ساله پس از احداث، با نرمافزار SIGMA/W بررسی شده و نتایج نشان دادند که فشار آب حفرهای افزوده شده ناشی از اجرای خاکریز در دو مقطع مورد بحث به ترتیب حدود 206kPa و 385kPa میباشد. بر اساس این ارزیابی، مقدار نشست خاکریز در پایان صد سال در کیلومترهای 000+4 و 500+10 به ترتیب 2/15 متر و 3/2 متر به دست آمده و فشار آب حفره ای اضافی در پایان صد سال به طور کامل زائل نشده و تحکیم به طور کامل صورت نخواهد گرفت.

دریاچه ارومیه، خاکریز میانگذر، پایداری، نشست، گسیختگی موضعی و کلی