رضا مهرآفرین - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
زهیر واثق عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
رضا واثق عباسی - کارشناسی ارشد تاریخ مدرس دانشگاه ولآیت ایرانشهر

پوشاندن بدن در مقابل عوامل گوناگون طبیعی گرما، سرما، باد، اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی از گذشتههای بسیار دور وجود داشته و با گذشت زمان و تغییر شرایط دچار دگرگونی و تحول شده است. پوشاک ایرانیان در دورهی اشکانی و در پی تسخیر ایران به دست اسکندر مقدونی و تاثیر فرهنگ و عقاید هلنی شکل تازهای به خود گرفت که در آن علاوه بر حفظ بدن در مقابل عوامل طبیعی و رعایت مسائل اخلاقی و فرهنگی به عنصر زیبایی شناسی، شکل و رنگ لباس نیز اهمیت زیادی داده شد. نظر به وسعت زیاد قلمرو اشکانیان، آثار این دوره به دو گروه گسترده قلمرو شرقی و غربی تقسیم که از لحاظ هنری تا حدودی با هم متفاوت هستند. سیستان در شرق ایران با داشتن آثار فراوانی از دورهی اشکانی، خصوصا کاخ کوه خواجه نمایانگر فرهنگ خاص پوشاک ایرانیان در قلمرو شرقی است. با مطالعه نقاشیهای کاخ کوه خواجه میتوان به انواع پوشاک رایج این منطقه و نواحی مجاور آن در دوره اشکانی پی برد و میزان تاثیر پوشاک یونانی در پوشاک دورهی اشکانی را مشخص و آن را از پوشاک محلی و بومی تفکیک نمود. بررسی و مطالعهی نقوش کاخ کوه خواجه نشان میدهد که پوشاک ساکنان آن علاوه بر تقلید از رنگ و فرم پوشاک یونانیان، تحت تاثیر عوامل طبیعی و محلی منطقه و نیز عقاید مذهبی قرار داشته است.

پوشاک، سیستان، اشکانی، نقاشی، کوه خواجه