محمد بهرام زاده - دکترای باستان شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
مریم قربانی - کارشناس ارشد معماری، مدرس دانشگاه پیام نور
صدف سبک رو - کارشناس ارشد معماری – مرمت، مدرس دانشگاه پیام نور

عناصر تشکیل دهنده ی معماری اسلامی ایران علیرغم تنوع در نحوه ی ایجاد و اشکال گوناگونی که بدلیل تعلق در فضاهای مختلف و عملکردهای گوناگون دارند، می توانند نسبت به حضور در پهنه های مختلف جغرافیایی و اقلیمی ایران نیز تقسیم بندی شوند. بخشی از عناصر اصلی معماری اسلامی ویژه ی ابنیه مذهبی، خاصه مساجد می باشند همچون مناره (مأذن) وگنبد؛ اما گروهی دیگر رابطه ی مستقیم با امور روزمره، معیشتی و مبحث اسکان دارند که در این میان آب انبارها، یخچال ها و بادگیرها دارای اهمیت بیشتری هستند؛ از عناصر تاریخی معماری ایران بادگیر ها می باشند که نمونه ای از شاهکار های مهندسی ایران است؛ البته پیشینه دقیق آن در ایران، بعلت قرار گیری سازه در بخش های مرتفع و در معرض تخریب قرار گرفتن این بخش ها، چندان مشخص نیست؛ ولی آن چه که مسلم است ساخت بادگیرها حداقل بیش از هزار سال است که در ایران رواج داشته و به نظر می رسد که این سازه در ایران اختراع شده و همانند سایر عناصر معماری ایرانی به سرزمین های دور و نزدیک رفته است. این نوشتار بر آن است تا با روش مطالعات کتابخانه ای، بادگیرهای ایرانی را دسته بندی کرده و در نهایت بادگیرهای مختلف در ایران را بر اساس عوامل شکل گیری آن مورد بررسی قرار می دهد.

هویت ، بادگیر ،گونه ها ، معماری ایرانی