فاطمه بهرامی نژاد - کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، گروه معماری، تهران، ایران.
محمد نقی زاده - عضو هیات علمی دانشکده ی هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
کیان بابکی - کارشناسی عمران، دانشگاه گیلان

مطالعه معماری سنتی اسلامی ، در رابطه با عالم مأورایی توسط صور مادی این جهان،افقهای تازه ای را دربرابر هنرمندان مخصوصا معماران می گشاید. برای ادراک نقوش اسلامی و معنای اصیل آن ها، راهی جز دنبال کردن مفاهیم اعتقادی و دینی پدیدآورندگان آثار و نمود آن ها در این صورت ها وجود ندارد. به همان دلیل برای پی بردن به این رموز، مقاله حاضر وارد حوزه ی عرفان که می توان ار زش هنر اسلامی را در آن جست وجو کرد، شده اس ت. برای دستیابی به پاسخ سوالات مطروحه در مورد وحدت کثرت نقوش نیاز در رابطه با - اصل شکل دایره و معنای حقیقی آن و نمود سلسله مراتب جهان خلق در آن جستجویی شده است و نمود عینی آنها در رابطه با اعتقادات اسلامی مورد بررسی قرار گرفته اس . پس از آن، مفهوم سلسله مراتب هفتگانه و درجات وجود و حضور در نقوش معماری بررسی شده و این نقوش فرآیندی جهت متذکرساختن انسان از حقیقت فراموش شده اش و جستجویی برای خداوند که از اشتیاق درون هر انسان برای یافتن ماوأی اصلی اشاس ، ذکر شده است . باشد تا بدین سان حس و مفهوم یگانه ذات معماری و فرهنگ اسلامی ایران به درستی ادراک گردد

وحدت، کثرت، تجلی عشق، تککر، رستگاری، آرامش