محمد روشنایی - دانشجوی کارشناسی ارشدمهندسی عمران ، مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
ناصر الهی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر

چیدمان مناسب کارگاه درپروژه های عمرانی می تواندبه کاهش هزینه وهمچنین افزایش ایمنیبیانجامد. این عملیات، به نظربسیاری از محققین ومهندسین بخش مهمی ازفرآیند اجراست. به دلیل عدم دقتودرنظرنگرفتن قیودمختلف دربسیاری ازپروژه های عمرانی، مسئولان پروژه ملزم به تغییرمکان تجهیزاتکارگاهی می شوندکه هزینه های اضافی رابه پروژه تحمیل می کند . همچنین مخصوصاًدرچنددهه اخیر،شرکتهای پیمانکاری به مسئله ایمنی توجه ویژه ای کرده اند. برخی ازدلایل آن، هزینه زیادمربوط به صدمهدیدگی، بیمه غرامت کارگر، هزینه غیرمستقیم صدمه دیدگی وافزایش ریسک دعوی قضایی است هدف اصلیاین تحقیق تدوین مدلی برای طراحی چیدمان تسهیلات کارآمد، استقرار منسجم و هماهنگ ماشین آلات ،تجهیزات ، بخشها و ایستگاه های کاری در یک پروژه بنحوی که بتوان بیشترین بهره وری را از ترکیب نیرویانسانی ، مواد ، تجهیزات و ماشین آلات به منظور پیشبرد پروژه و با اعمال ملاکهای ایمنی در کلیه نقاط کارگاهبرد . بنابراین نزدیکی بین تجهیزات احتمال وقوع حادثه را بالا می برد و به عبارت دیگر توجه به ملاک ایمنینمی تواند مستقل از ارتقاء تولید باشد و تأثیرات متقابل آنها بر روی هم ، تصمیم گیری را پیچیده تر می کند .امروز با بزرگتر و پیچیده تر شدن پروژه های عمرانی تکیه بر تجربیات و دانش فردی پاسخگوی نیاز مسئلهنیست و طبیعتاً گام بعدی برای حل این مسئله استفاده از یک ابزار بهینه سازی می باشد. زیرا که هدف نهاییحل این مسئله یافتن مکان بهینه هر کدام از تجهیزات و تسهیلات است به گونه ای که بهترین تولید به همراهایمنی لازمه انجام شود .در ادبیات موضوعی برای تعیین تابع هدف از روش جمع وزندار استفاده می شود کهوزن هر کدام توسط کارشناس تعیین می شود . در این مقاله برای رسیدن به نتیجه مطلوب، هر دو ملاک(هزینه و ایمنی) به گونه مدلسازی می شوند که بعد هر دو آنها را از جنس هزینه در نظر می گیریم. بعداز الگوریتم ازدحام ذرات (pso) برای بهینه سازی استفاده شده ودر نهایت، مدل پیشنهادی از یک کارگاه ساختمانی به عنوان مثال انتخاب شده است.

جانمایی، بهینه سازی، الگوریتم ازدحام ذرات، تجهیزات کارگاهی، ایمنی