محسن شهریاری مقدم
احمد قرایی
ناصر سنچولی
سیدحسن هاشمی

در بین فلزات سنگین، جیوه فلزی منحصر به فرد می باشد که در طبیعت دارای اشکال فیزیکی و شیمیایی مختلفی می باشد، با توجه به ماهیت شیمیایی جیوه و زمان قرار گرفتن در معرض این فلزمیزان تاثیرات جیوه بر روی موجود زنده متغیر است60 عدد بچه ماه ی سفید Rutilus frisii kutum از مرکز تکثیر ماهی در شهرستان ساری تهیه و ماهی ها به مدت یک هفته با شرایط آزمایشگاهی در آب شیرین آداپته شدند . تعداد 20 عدد از ماهیان به هر آکواریوم 50 لیتری حاویppb85 روز بچه ماهیان زنده مانده در تیمار 4 کلرید جیوه و آب شیرین منتقل شدند . پس از گذشت ppb85 و ماهیان شاهد صید و بلافاصله پس از بیهوش شدن در عصاره گل میخک در محلول گلوتار آلدهید 2/5 حاوی بافر کاکودیلات سدیم تثبیت و در جای سرد نگه داری شدند . نمونه ها سپس به مدت 1 ساعت در تترااکسید اسمیوم , %2 حاوی کاکودیلات /.45 نرمال پس ت فیکس شدند . سپس نمونه ها چندین بار با آب مقطر شسته شدند و در سری های اتانول آب گیری شدند . سپس در دستگاهsputter coaterمدل SCDOOS ساخت شرکت Bal-Tec . کاری شدند سوئیس خشک و طلا نمونه ها سپس توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره مدل XL30 ساخت شرکت فیلیپس هلند مطالعه و عکس برداری شدند . در ماهیان شاهد هیچ تلفاتی مشاهده نشد ولی در ماهیان تیمار شده نیمی از ماهیان تلف شدند . تغییرات بافت آبششی در ماهیان تیمار شده شامل جدا شدن سلول های اپی تلیال از سطح تیغه های آبششی، جدا شدگی و پارگی غشاء پایه سلولهای اپی تلیال آبششی، چسبی دن تیغه های آبششی به یکدیگر، هیپرتروفی سلول های آبششی و افزایش مواد ترشحی سلول های کلراید و سلول های موکوسی موکوسی بود . در ماهیان شاهد تغییرات بافتی مشخصی دیده نگردید .

ماهی سفید ،آبشش ،هیستوپاتولوژی ،جیوه غیر آلی