محسن عادلی - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه جیرفت
باب الله حیاتی - گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز

نیاز بشر به تولید محصولات کشاورزی خارج از فصل از یک سو و تولید بیشتر محصولات گلخانه ای نسبت به کشت های روباز از سوی دیگر، منجر به ترویج کشت های گلخانه ای در سالهای اخیر گردیده است. منطقه جنوب استان کرمان به سبب ویژگیهای خاص اقلیمی به منطقه گلخانه های طبیعی ایران شهرت یافته است. نظر به فعالیت تعداد قابل توجه ی از واحدهای گلخانه ای در منطقه، لزوم شناخت عوامل موثر بر تولید و تحلیل تخصیص بهینه آنها به منظور اقتصادی تر کردن فرایند تولید و رقابت پذیر نمودن محصول و تأمین امنیت غذایی جامعه در دراز مدت حائز اهمیت میباشد. تحقیق حاضر نیز با همین هدف و در راستای بهبود الگوی مصرف نهاده ها در تولید محصول خیار گلخانه ای شهرستان عنبر آباد صورت گرفته است. بدین منظور اطلاعات لازم از 72 تولیدی خیار گلخانه ای جمع آوری گردید. با برازش و گزینش توابع تولید انعطاف پذیر نهایتاً با توجه به آماره های اقتصادسنجی، تابع تولید ترانسلوگ به عنوان تابع برتر انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان داد چهار نهاده نیروی کار، کود شیمیایی، سموم شیمیایی و سطح زیر کشت بر تولید محصول اثر معنی داری دارند. علاوه بر این عامل مجهز بودن گلخانه به سیستم گرمایشی نیز تاثیر مثبت معنی داری بر تولید اعمال کرده است. محاسبه کشش تولید این نهاده ها مشخص نمود که از 3 نهاده نیروی کار، کود شیمیایی، سموم شیمیایی در ناحیه سوم و از نهاده سطح زیرکشت در ناحیه اول تولید استفاده میشود. به منظور مقایسه تولید در متر مربع واحدهای تولیدی با سطح زیرکشت مختلف، پنج اندازه مختلف واحدهای تولیدی در منطقه با آزمون تجزیه واریانس مورد مقایسه قرار گرفتند که نتایج آزمون فوق نشان داد واحدهای تولیدی 7500-5000 متر مربعی از نظر تولید در هر واحد متر مربع، بالاتر از سایر واحدها می باشند. بدین ترتیب در راستای استفاده اقتصادی از نهادهها توصیه میشود که اولاً اندازه مناسبی از سطح زیرکشت انتخاب شود و مصرف نهاده های کود و سموم شیمیایی و نیروی کار متناسب با همین اندازه بکار گرفته شود. با اطلاع رسانی از طریق کانال های ارتباطی مناسب به منظور آگاهی کشاورزان از اثر سوء مصرف بیش از اندازه کودها و سموم شیمیایی علاوه از کنترل بکارگیری بیرویه این نهادهها میتوان محصول سالم و متناسب با استانداردهای بهداشتی به بازار عرضه نمود

امنیت غذایی، بهینه، تابع تولید، عنبرآباد، مدیریت گلخانه