بیژن کهراریان - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب
وحید بیگی نیا - کارشناس ارشد زراعت، ،دانشگاه رازی
فرهود یگانه پور - دانشجوی دکتری زراعت ،دانشگاه تبریز
فریده صمدیان - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب

مسئله از بین بردن ضایعات آلی و صنعتی برای حفظ سلامت انسان و محیط زیست نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از راه های پیشنهادی برای رسیدن به این مقاصد، فرآیند تولید ورمی کمپوست با کیفیت بالا با کمک کرم های کمپوست ساز است. در این بین بهینه سازی شرایط رشد و تولید مثل کرم های کمپوست ساز به منظور دستیابی به راندمان بالا در تولید ورمی کمپوست از اهمیت زیادی برخوردار است، از اینرو طرح تحقیقاتی تحت عنوان بررسی کیفیت ورمی کمپوست تولیدی در بسترهای مختلف پرورش کرم کمپوست ساز Eisenia fetida در جهت ارتقا کشاورزی، کاهش آلودگی های زیستی و امنیت غذایی در سال 1392 در استان کرمانشاه اجرا شد. آزمایش بصورت بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل: 1_ کود گاوی، 2_کود گوسفندی، 3_ کود اسبی، 4_ کود گاوی 50% + کود گوسفندی 50%، 5_ کودگاوی 90% + برگ درختان 10% ، 6_ کود گاوی 90% + ضایعات صنعتی کارخانه رب گوجه فرنگی، 7_ کود گوسفندی 90%+ ضایعات کاغذ و مقوا 10%، 8_ کود گوسفندی 90% + ضایعات میدان تره بار 10% ، 9_ کود گاوی 90% + آهک 5% + تفاله شیرین بیان 5% و 10_ کود اسبی + کود گاوی + کود گوسفندی بودند. از نتایج بدست آمده چنین استنباط میشود که بررسی کیفیت ورمی کمپوست تولید شده در کلیه صفات کیفی به جز صفات درصد کربن آلی OC % و pH بیشترین مقدار مربوط به تیمار کود گاوی 90% آهک 5% + تفاله شیرین بیان 5% بود زیرا در این بسترهای کودی فعالیت بیشتر کرم ها که باعث تولید ورمی کمپوست با کیفیت بالاتر میشود، میتواند بستگی داشته باشد.

بسترهای کود، سلامت انسان و محیط زیست، کیفیت کود، ورمیکمپوست