خشنود نوراللهی - دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام (مسئول مکاتبه
محمد جوان نیکخواه - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
سید محمود اخوت - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

برق زدگی یکی از مهمترین بیماریهای نخود در استانهای ایلام و کرمانشاه است که توسط قارچ Didymella rabiei ایجاد می شود. برای تعیین ساختار ژنتیکی در جمعیت قارچ D. Rabiei از گیاهان آلوده نخود در مزارع هفت منطقه مختلف شامل ایلام، آسمان آباد، هلیلان، چرداول، دره شهر، گیلانغرب و سرپل ذهاب در غرب ایران که زخمهای قهوه ایی متمایل به سیاه در قسمتهای هوایی ساقه، برگ و غلاف داشتند، بطور تصادفی نمونه برداری صورت گرفت. در نهایت 143 جدایه از نمونه های آلوده با استفاده از محیط کشت آرد نخود، دکستروز، آگار برای اهداف این مطالعه بدست آمد. برای مطالعه ساختار ژنتیکی واز هفت جمعیت نمونه برداری شده، از نشانگرهای ریزماهواره و D. rabiei تعیین فراوانی تیپ های آمیزشی در جدایه های استفاده شد. تعداد کل 93 آلل در بین همه جمعیتها در اثر پنج جفت آغازگر D. rabiei مخصوص قارچ MAT نشانگرهای ماهواره مشخص شد. تعداد آللها برای هر نشانگر از 5 تا 35 عدد متغییر بودند. مقایسه پارامترهای مربوط به تنوع ژنتیکی از در هفت جمعیت نشان داده است که گیلانغرب دارای بالاترین تنوع ژنتیکی می باشد. درجه (I) جمله ضریب شانون در همه جمعیتها دیده شد. کوچکترین فاصله ژنتیکی بین جمعیتهای چرداول و سرپل (Ht = 0/ هتروزیگوسیتی بالایی ( 6759 ذهاب مشاهده گردید. بر اساس فنوگرام بدست آمده دو گروه مشخص نشان داده شد. یک گروه شامل جمعیتهای آسمان آباد و گیلانغرب، دیگری شامل جمعیت های ایلام، هلیلان، چرداول، دره شهر و سرپل ذهاب که در این گروه ایلام از دیگرجمعیت ها نشان داد که هر دو تیپ آمیزشی در همه جمعیتها وجود دارند. بنابراین بیشتر جدایه ها MAT متمایز شده است. آغازگرهای 33 % تعلق دارند. داده های بدست آمده از / با 56 Mat1- 66 % و بقیه آنها به تیپ آمیزشی 2 / با 43 Mat1- به تیپ آمیزشی 1 ن شان می دهد. جریان ژنی در سطح منطقه ای نشان می دهد که D. rabiei این مطالعه تنوع ژنتیکی بالایی را در قارچپتانسیل برای ایجاد خطر در اثر پخش آللهای جدید وجود داشته و باعث مقاومت به قارچ کشها و یا شکستن ژنهای مقاوم میسطوح مختلفی از اطلاعات را برای مدیریت منابع ژرم پلاسم فراهم می کند. نتایج D. rabiei شود . دانش تنوع ژنتیکی در بدست آمده از این مطالعه در اصلاح ارقام مقاوم و گسترش اقدامات قرنطینه بسیار مفید است.

تنوع ژنتیکی. ، Didymella rabiei ، ریزماهواره، تیپ آمیزشی