مریم بیاتی خطیبی
فریبا کرمی

کوهستان های نیمه خشک به لحاظ ویژگی های توپوگرافی ،اقلیمی وپوشش گیاهی ،علی رغم صلابت ظاهری، نسبت به بروز انواع تغییرات غیرمعمول ویا دستکارهای ان سانی و شتاب زده ،بسیار حساس هستند . در چنین محیط های حساسی ،تغییرات دربخشی،درطول زمان به دیگربخش ها منتقل و درنهایت ویژگی های کل سیستم را تحت تاثیر قرارمی دهد . در دهه های اخیردست اندازی انسان به دامنه های پرشیب کوهستان سهند و تجاوز به حریم رودخانه های آن،زمی نه را برای ایجاد تغییرات اساسی فراهم نموده است . دره لیقوان به یقین ازآسیب دیده ترین دره های سهند دراین دو دهه محسوب می شود . این دره به لحاظ جاذبه های طبیعی و مهم تر از همه ،به جهت نزدیکی به شهرتبریز در معرض هجوم انسان شهری با اهداف مختلف قرارگرفته است . ویلا سازی درحریم رودخانه لیقوان ویا استقرارخانه های دوم مردمان شهری در دامنه های مشرف به دره ،استقرارکارخانه ماسه شوئی دردامنه های بی ثبات وانتقال آب های گل آلود به دره ،رفت وآمد های آخرهفته مردم شهری به این دره آنهم به تعداد خارج ازظرفیت پذیرش طبیعت،وحتی انتخاب دامنه های خطرناک و حریم رودخانه ها توسط مردم محلی به تبعیت از ویلا سازان شهری ،شدیدا محیط این دره را آشفته نموده است و فعالیت فرآیندهای فرسایشی را در مرحله جدید ای ازچرخه فرسایش قرار داده است . در دره مذکور آثارآشفتگی های محیطی به صورت های گوناگون ظ اهرشده است و به ظهوربعضی از اشکال ژئومورفولوژیکی که نشانه ای از بروزشرایط فرسایش تشدید شده هستند،منجر شده است . در این مقاله سعی خواهد شد با بکارگیری روش های مختلف و با استفاده از دادهای متنوع ،علل و نوع آشفتگی در دره مذکورو دامنه های مشرف به آن ارائه شود .

آشفتگی محیطی، اثرات انسانی ،فرسایش تشدید شده،کوهستان های نیمه خشک،دره لیقوان ،کوهستان سهند،