فرشته بیات - استادیارگروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه خلیج فارس
اسماعیل ابراهیمی - دانشیارگروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
پریسا آقاگل زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
سولماز احمدیان - مربی دانشگاه پیام نور واحد شهر قدس تهران

آنتی پورترهای Na+/H+ذخیره سدیم به درون واکویل و خروج سدیم از سلول را سبب میشوند، که دو فرایند عمده در کاهش غلظت سمی سدیم در سیتوپلاسم و تنظیم اسمزی سلول میباشند که برای تحمل به تنش شوری ضروریاند. در موجودات مختلف ایزوفرمهای متفاوتی از آنتی پورترهای Na+/H+گزارش شده است. حضور ایزوفرمهای مختلف آنتی پورترهای Na+/H+در سلولهای حیوانی با الگوی ویژه بیان اندامک-اختصاصی و بافت-اختصاصی و قرارگیری درون سلولی آنها ارتباط دارد. با این وجود چندگانگی ایزوفرمهای آنتی پورترهایNa+/H+ در گیاهان اخیراٌ موضوع تحقیقات شده است. در این مطالعه پروموتور 8 ایزوفرم مختلف آنتی پورترNa+/H+در آرابیدوپسیس و 4 ایزوفرم مختلف در برنج با استفاده از سایت Plant Care آنالیز شدند و عناصر تنظیمی موجود در پروموتر ایزوفرمهای مختلف با یکدیگر مقایسه شدند. همچنین الگوی بیان این ایزوفرمها در گیاه با استفاده از دادههای میکرواری درGenevestigatorبررسی شدند. نتایج آنالیز پروموتور نشان داد که تعداد متنوعی عناصر تنظیمی با نقشهای متفاوت در پروموتر ژنهایNHX وجود دارد که بیان کننده دخیل بودن این ژنها در مسیرهای مختلف فیزیولوژیک در گیاه میباشد. بررسیپروموتر نشان داد که ایزوفرمAtNHX5 فاقد عنصر تنظیمیABREمیباشد که نقش این عنصر تنظیمی در پاسخ بهABA میباشد. در تمام ایزوفرمهای موجود در آرابیدوپسیس، بیان ژن در مراحل انتهایی رشد نسبت به مراحل ابتدایی افزایش یافت. جالب این بود که ژنAtNHX1 در تمام مراحل رشدی نسبت به دیگر همولوگها بیشتر بیان شد و همراه با رشد گیاه بیان این ژن نیز افزایش یافت تا اینکه در مرحله غلاف بالغ بیشترین بیان را نشان داد. بررسی بیان ژن تحت شرایط مختلف نشان داد کهAtNHX3در حضورABAبیانش افزایش مییابد در حالیکه بیان ژنAtNHX4 کاهش یافت. بیان ژنAtNHX2 در پاسخ بهگرما افزایش یافت در حالیکه بیانAtNHX4 هم در پاسخ به گرما و هم شوری، کاهش یافت. در تنش اکسیداتیو ژنAtNHX3 کاهش بیان داشت. در تنش خشکی بیان ژنAtNHX8 به طور فاحشی افزایش یافت ولی بیان ژنAtNHX4 کاهش یافت. دربرنج میزان بیان همه ایزوفرمها در مرحله زایشی افزایش یافت. میزان بیان ژنOsNHX5 در همه مراحل رشدی نسبت به دیگر ایزوفرمهای این ژن در برنج بیشتر بود.

آنتی پورترNa+/H+بیوانفورماتیک- آرابیدوپسیس - برنج