محسن منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، باشگاه پژوهشگران جوان، کرمانشاه، ایران.
محمد مهدی جوکار - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

گیاه کاسنی دارای ارزش دارویی بالایی بوده و از دیرباز در طب سنتی ایرانی مورد توجه بوده است. کشت بافت وسلول های گیاهی در این گیاه به علت تولید متابولیت های ثانویه در اندام های مختلف گیاه و کالوس و همچنین سلول های گیاهی، دارای اهمیت می باشد. در این تحقیق ابتدا کالزایی این گیاه برای رسیدن به بافت مناسب کالوس بهینه سازی شد و سپس لاین های سلولی مناسب برای کشت سوسپانسیون سلولی مورد استفاده قرار گرفتند. پس از بدست آمدن سوسپانسیون سلولی و بررسی نمودار رشد سلولی، از دو ماده اسید سالسیلیک با غلظت هایμM/L5، 10، 20، 40 و دی متیل سولفوکساید با غلظت هایμL/ml100، 200، 300 برای افزایش تولیدسسکویی ترپن ها و تحریک دیواره سلولی برای استخراج متابولیت ها از سلول های زنده استفاده شد. نتایج نشانداد استفاده از اسید سالسیلیک دارای اثر معنی داری بر تولید سسکویی ترپن لاکتون ها در کشت سوسپانسیون سلولی گیاه کاسنی می باشد و تولید این ماده را تا حدود دو برابر افزایش داده است که غلظت μM/L40دارای بیشترین اثر بوده است. اثر دی متیل سولفوکساید بر سلول های کشت شده نیز نشان دهنده خروج متابولیت های ثانویه از سلول ها بود که باعث خروج 50% متابولیت های تولید شده از سلول شد.

کاسنی، کشت سوسپانسیون، سالسیلیک اسید، دی متیل سولفوکساید