مریم خلقی - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه،
رضا درویش زاده - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه ارومیه
ایرج برنوسی - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه،
علیرضا پیرزاد - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه،

گام اول در برنامه های به نژادی، تعیین تنوع ژنتیکی در مواد اصلاحی است. در این آزمایش 15 توده آفتابگردان آجیلی با استفاده از 20 نشانگر ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفتند. با استفاده از این آغازگرها در مجموع 43 آلل مشاهده شد. تعداد آلل در هر لوکوس بین 2 تا 3 و میانگین آلل در هر لوکوس 2/15بدست آمد. میزان دامنهPIC در توده های مورد مطالعه بین 0.09 برای آغازگرORS1215 تا0.61 برای آغازگرهای ORS694 و ORS488 بودکه میانگینی برابر0.43داشت. تجزیه واریانس مولکولی،(AMOVA ) نشان داد میزان تنوع درون توده ها( % 86) به مراتب بیشتر از از تنوع بین توده ها (% 14 ) است. دندروگرام توده ها براساس ضریب فاصله ژنتیکی نی و الگوریتم UPGMA15 توده را به دو گروه تقسیم کرد. نتایج این تحقیق نشان داد تنوع ژنتیکی متأثر از پراکنش جغرافیایی نیست و تنوع زیادی در درون توده های آفتابگردان آجیلی وجود دارد واین تنوع زیاد ممکن است ناشی ازدگرگشن بودن گیاه آفتابگردان و انتقال دانه گرده بین این گیاهان باشد و تشابه بین توده ها می تواند ناشی ازتعادل ژنتیکی بوجود آمده طی چندین سال کشت آفتابگردان آجیلی در ایران و جابجایی بذرها بین مناطق مختلفایران باشد.

آفتابگردان آجیلی، تجزیه واریانس مولکولی، تنوع ژنتیکی، نشانگرهای ریزماهواره،