سمیه ساردویی نسب - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نبانتات دانشگاه رازی کرمانشاه
قاسم محمدی نژاد - استادیاربخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
علیرضا زبرجدی - استادیاربخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه
بابک ناخدا - استادیار پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج

با توجه به ضرورت تحمل به شوری در گندم و از طرفی وجود تحقیقات مختلف اصلاح نباتات مولکولی در شناسایی QTL های بزرگ اثر کنترل کننده تحمل به شوری، ضرورت شناسایی حضور این QTL ها در ارقام مختلف ایرانی و شناسایی تاثیرگذارترین QTL ها در پیشبرد انتخاب در برنامه های اصلاحی بسیار مفید است. به منظور بررسی تنوع هاپلوتایپی QTL های کنترل کننده تحمل به شوری در گندم، 100 ژنوتیپ متنوع گندم که شامل ژنوتیپ های حساس و متحمل به شوری گندم نان می باشند در قالب طرح بلوک ناقص (آلفا لاتیس) با دو تکرار در دو محیط شور و نرمال کشت شدند و به منظور غربال کردن ژنوتیپ ها در شرایط شور، منابع ژنتیکی مورد بررسی در شرایط مزرعه و با آب آبیاری با هدایت الکتریکی dsm10 ، آبیاری شدند.سپس 30 ژنوتیپ متحمل وحساس بر اساس صفات مورفولوژیک و فنولوژیک و شاخص های تحمل، جهت بررسی تنوع هاپلوتایپی براساس QTL های بزرگ اثر شناسائی شده انتخاب گردید. 30 ژنوتیپ گندم بر اساس QTL های واقع بر روی کروموزوم های 2A و 6D در گروه های هاپلوتیپی جداگانه قرار گرفتند. ژنوتیپ شماره 59 بعنوان رفرنس جهت بررسی تنوع هاپلوتیپی استفاده شد. نتایج نشان داد در فاصله 6 تا 82 سانتی مورگان و 150 تا 200 سانتی مورگان واقع در روی کروموزوم 2A و فاصله 49/8 تا 77 سانتی مورگان واقع در روی کروموزوم 6D ، آلل های نشانگری bp288 و bp250 و bp176 به ترتیب مربوط به نشانگرهای xcfa2043a و xgwm312 و xbarc196 بعنوان بهترین آلل های نشانگری شناسایی شدند. نشانگرهای ذکر شده بعنوان بهترین نشانگرهای مرتبط با تحمل به شوری و مفید جهت انتخاب به کمک نشانگر می باشند.

تحمل به شوری، تنوع هاپلوتیپی، گندم، QTL