سعیده غلامزاده خویی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده کشاورزی
بابک عبدالهی مندولکانی - استادیار گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
ایرج برنوسی - دانشیار گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

رتروترنسپورزونها فراوانترین و گسترده ترین عناصر جابه جا شونده در ژنوم یوکاریوتها میباشند. چندشکلی ادغامی و شیوع آنها در ژنومهای گیاهی استفاده از آنها را به عنوان نشانگرهای مولکولی ایده ال میسازد. به منظور مطالعه فعالیت خانواده های مختلف رتروترنسپورزونی و چند شکلی ادغامی حاصل از آنها در 10 جمعیت مختلف خربزه (Cucumi smelo L.) از نشانگرهای IRAP استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشتر رتروترنسپورزونهای مورد استفاده در جمعیتهای خربزه، فعال بوده و در داخل همدیگر ادغام میشوند. از پنج آغازگر IRAP (3 آغازگر منفرد و 2 آغازگر ترکیبی) مورد استفاده، در مجموع 94 مکان تکثیر شد که 90 مکان چند شکل بود. ترکیب آغازگری LTR4+LTR2453 و آغازگر LTR2476 به ترتیب بیشترین (23) و کمترین (12) تعداد مکان را تولید نمودند. دندروگرام حاصل از تجزه کلاستر به روش UPGMA مبتنی بر ضرایب فاصله نی، جمعیتها را در پنج گروه اصلی متمایز نمود. بیشترین و کمترین فاصله ژنتیکی بین جمعیتها به ترتیب 0/26 (مینو و زیوری شاهرود) و 0/09 (خاقانی مادری و تل شاهروزد) بود. افراد با فاصله ژنتیکی مناسب میتوانند بطور بالقوه به عنوان والیدین تلاقی در برنامه های به نژادی خربزه مورد استفاده قرار گیرند.

خربزه، نشانگرهای IRAP، تجزیه کلاستر