حسن هدایتی مرزونی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه گیلان
حبیب الله سمیع زاده لاهیجی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد محسن زاده گل فزائی - مربی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

شناسایی ارقام مقاوم به سرما و استفاده از آنها در برنامه های اصلاحی برای تولید واریته های متحمل، راهبردهایی مهم برای افزایش عملکرد کلزای پاییزه می باشد. از این رو، استفاده از نشانگرهای مولکولی پیوسته با ژن های مقاوم به سرما روشی مناسب برای شناسایی و گروه بندی ژنوتیپها است. به منظور تعیین تنوع ژنوتیپ های کلزا از نظر مقاومت به سرما 20 ژنوتیپ از بانک بذر موسسه تحقیقات کرج با استفاده از 5 نشانگر SSR و 8 نشانگر RAPD ارزیابی شدند. با استفاده از این 13 نشانگر، 80 نوار چند شکل به دست آمده که از بین نشانگرهای RAPD ، آغازگر463 با 12نوار و آغازگر474 با 11نوار بیشترین نوار چند شکل را ایجاد نمودند. بالابودن معیارهای تعداد آلل موثر، تنوع ژنی نی ، شاخص شانون و میزان PIC برای آغازگرهای Na12-D08 ، Na12-G04 ، 543 و 528 نشان دهنده کارایی بالای این آغازگرها در تمایز ژنوتیپ های کلزای مورد مطالعه بوده که می تواند برای شناسایی و گروه بندی از نظر مقاومت به تنش سرما مورد استفاده قرار گیرد. تجزیه خوشه ای به روش دورترین همسایه ها، 20 ژنوتیپ مورد مطالعه را در پنج کلاستر، به ترتیب شامل 3، 8، 4، 3و 2 ژنوتیپ قرار داد. صحت گروه بندی حاصل از تجزیه خوشه ای توسط تجزیه تابع تشخیص کانونی به روش خطی فیشر با 100 درصد تایید شد.

کلزا، تنوع ژنتیکی، SSR، RAPD ، تجزیه خوشه ای