اباصلت حسین زاده کلاگر - گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر ، کد پستی :۴۷۴۱۶-۹۵۴۴۷ ، ایران، رایانامه
فاطمه اکبرزاده روشن - گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر ، کد پستی :۴۷۴۱۶-۹۵۴۴۷ ، ایران، رایانامه
حامد یوسف زاده - گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس ، نور

در این تحقیق، شش پایه از سه رویشگاه شاه بلوط واقع در بخش غربی استان گیلان انتخاب شدند و ناحیه فاصله انداز غیر کد کننده ی trnH-psbA آنها تکثیر گردید . آنالیز تعیین توالی نشان داد، طول کل قطعه ژنی psbA برای کل گونه های مورد بررسی و شاه بلوط هیرکانی 66 جفت باز و بدون تنوع نوکلئوتیدی است اما قطعه بین ژنی trnH-psbA در پایه های مربوط به شاه بلوط هیرکانی صفر بود در حالیکه در کل پایه های مورد مطالعه ، 0.002 بود . از پنج جایگاه انحصاری ، جایگاه انحصاری اول در موقعیت 366 و 495 مربوط به گونه C.dentata جایگاه انحصاری دوم در موقعیت 401 و مربوط به dentataC. است . بررسی فاصله ژنتیکی گونه های بررسی نشان داد نمونه های مورد بررسی از جنگی هیرکانی فاقد فاصله ژنتیکی از یکدیگر بودند . همجنین بیشترین شباهت ژنتیکی بین شاه بلوط هیرکانی با شاه بلوط اروپپایی مشاهده شد . این تحقیق نشان داد، ناحیه ژنی psbA و بین زنی trnh-psbA دارای چهار هاپلوتیپ با تنوع هاپلوتیپی 0.58می باشند . درخت فیلوژنی بر اساس کل ناحیه ژنی psbA و بین ژنی trnH-psbA به روش حداکثر شباهت ( Maximum likelihood) با پشتوانه تکرار 1000، رسم گردید که شاه بلوط هیرکانی در یک کلاد مجزا با پشتوانه کمتر از -50 قرار گرفت . لذا مارکرهای trnH-psbA و psbA می توانند در تکنیک DNA بارکدینگی، به عنوان روشی آسان و سریع برای شناسایی جایگاه تاکسونومیکی شاه بلوط های شمال ایران، مورد توجه محققین قرار گیرند .

فیلوژنی ، تنوع نوکلئوتیدی ، هاپلوتیپ، شباهت ژنتیکی