محمدتقی کاظمی - دانشیار دانشگاه صنعتی شریف
زینب تورنگ - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سازه

مخازن هوایی نقش حیاتی را از نظر مهار آتش سوزی و تأمین آب آشامیدنی دارا می باشند . این گونه سازه ها باید پس از وقوع زلزله قابلیت بهره برداری و تأمین فشار در خطوط شبکه آبرسانی را داشته باشند . با توجه به این که در زلزله های اخیر، مخازن هوایی زیادی از جمله مخز ن هوایی شهر رشت در زلزله 1368 گیلان دچار آسیب و صدمات جدی شدند، مطالعه بیشتر و دقیق تر رفتار این سازه ها تحت شرایط لرزه ای ضروری میباشد . به طورکلی مخازن هوایی بتنی دارای دو نوع سیستم سازه ای با پایه استوانه ای و قابی شکل هستند که هر کدام دارای محاسن و مع ایبی از نظر اجرا و عملکرد سازه ای می باشند . در این مقاله پس از بررسی آسیب های وارده و مکانیزم خرابی انواع پایه های مخازن هوایی بتنی، رفتاردو مخزن با حجم و ارتفاع یکسان با پایه های استوانه ای و قاب خمشی که برای منطقه با لرزه خیزی بسیار زیاد طراحی شده اند مو رد بررسی قرار می - گیرد . مخازن مذکور با در نظر گرفتن جزئیات تسلیح به روش اجزاء محدود جهت بررسی رفت ار غیر خطی پایه ها مدلسازی شد ند . در این تحلیل رفتار بتن بر مبنای مدل ترک پخشی در نظر گرفته شد . عملکرد لرزهای هر یک از مخازن در حالتهای خالی و پر با استفاده از تحلیل استاتیکی غیر خطی مورد بررسی قرارگرفت . به نظر می رسد که براساس آیین نامه های طراحی رایج طرح مخزن با پایه استوانه ای غیر اقتصادی می باشد و لازمست که در ضوابط این آیین نامهها بازنگری و اصلاحاتی صورت گیرد .

مخزن هوایی بتنی، رفتار غیر خطی، تحلیل استاتیکی غیرخطی