رسول دانشفراز - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه مراغه
محمد علی قربانی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
خانلار مشاری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه
عباس سروش - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه

پیش بینی و مدل سازی جریان رودخانه در مباحث مدیریت منابع آب و کنترل سیلاب رودخانه ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق مدل برنامه ریزی بیان ژن که شکل توسعه یافته برنامه ریزی ژنتیک می باشد، برای روندیابی جریان رودخانه به کار گرفته شد. نتایج حاصل از این مدل با نتایج مدل های فازی عصبی و شبکه های عصبی مصنوعی مورد مقایسه قرار گرفت. در این راستا، داده های روزانه جریان رودخانه در ایستگاه های ساریقمیش و نظام آباد واقع بر روی رودخانه زرینه رود در استان آذربایجان غربی مورد استفاده قرار گرفتند. پارامترهای آماری ریشه میانگین مربعات خطا ( RMSE ) و ضریب تعیین (R2) برای ارزیابی دقت مدل ها استفاده گردید. مقایسه نتایج نشان داد که مدل برنامه ریزی بیان ژن با RMSE برابر 2/45 متر مکعب در ثانیه، به ازای داده های دوره تست عملکرد بهتری نسبت به مدل های فازی عصبی از نوع افراز شبکه، فازی عصبی از نوع دسته بندی تفریقی و شبکه های عصبی به ترتیب با RMSE برابر با 3/05،3/39 و 4/13 متر مکعب در ثانیه داشت.

برنامه ریزی بیان ژن، روندیابی جریان، شبکه های عصبی، فازی عصبی