مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان
فرزام حسن نژاد شریفی - دانشجوی کارشناسی گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان،
سیده سمیرا سعادتی پاچه کناری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

رودخانه ها همواره در طول زمان و مسیر خود در معرض تغییرات حاصل از عوامل طبیعی و غیر طبیعی می باشند. از آن جا که بخش قابل توجهی از تحولات تاریخی تمدن ها و در نتیجه زندگی بشر در مجاورت آنها شکل گرفته است، لذا شناخت کافی از رفتار و نقش رودخانه و تعامل مناسب انسان با آن در راستای بهره گیری از این سیستم می تواند متضمن پایداری در توسعه و در نهایت استفاده ی خردمندانه از آن در جهات مختلف باشد. استان گیلان دارای بیش از 44 رودخانه بوده که قلمرو آن ها به شکل های گوناگونی مورد تجاوز قرار گرفته و تغییرات فیزیکی قابل توجهی را در مسیر این رودخانه ها در بر داشته است. از جمله این تجاوزها می توان به ساخت و ساز درحاشیه ی رودخانه ها، احداث جاده و سایر تغییرات فیزیکی نظیر برداشت شن و ماسه اشاره نمود که موجب نابسامانی ها و به هم ریختگی شدید در هندسه ی این رودخانه ها و خسارت به سازه های موجود در رودخانه شده اند. در این تحقیق با استفاده از قابلیت شبیه سازی بستر رسوبی در مدل HEC-RAS 4.1، وضعیت تغییرات تراز بستر رودخانشه در سش یلاب هشا ی بشا دوره هشا ی بازگششت 10،25 و 50 ساله در رودخانه ی لیسار در استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه ی نتایج و نیز بازدیدهای میدانی صورت گرفته حاکی از آن است که به جهت برداشت های بی رویه شن و ماسه از بازه میانی آن و بهم خوردن شیب تعادلی بستر، افت محسوسی در تراز بستر رخ داده و بصورت پی رونده به بالادست در حال توسعه می باشد.

برداشت شن و ماسه، رودخانه ی لیسار، انتقال رسوب، HEC-RAS 4.1 ، سیلاب