مازیار سرداری - دانشجو کارشناسی ارشد معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ساوه،
فهیمه معتضدیان - مدرس مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ساوه،

نور، غیر مادی ترین عنصر محسوس طبیعت، همواره در معماری ایرانی وجود داشته و دارد و نشانه ی عالم والا و فضای معنوی است. از جمله علوم و هنرهایی که می توان به نقش نور در آن اشاره داشت، معماری است که بحث مفصلی را در زمینه ی روند بهره گیری از نور طبیعی به خود اختصاص می د هد. نگارگری ایران نیز به عنوان« اسناد منقوش » در شناسایی عناصر نورگیری در معماری و همچنین ابزار و وسایل روشنایی نقش بسزایی دار د. ابزار و وسایل روشنایی نیز به عنوان عواملی که تأمین کنند هی نور مصنوعی هستند، مطرح می باشند . در هنر معماری نور یکی از اجزایی است که در کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و ... مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا و مهم باید نقش خود را ایفا کند. ارزش این عنصر در معماری ایرانی با قدمت آن نشان داده می شود، به صورتی که در بناهای سده ی سوم هزاره چهارم ق.م جهت کسب نور و سایه از ایجاد اختلاف سطح در دیواره های خارجی استفاده می شده است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به تشریح تاثیر نور بر معمار ی خانه های سنتی پرداخته می شود و هدف بررسی تاثیر نور بر معماری سنتی ایرانی و تحلیل عناصر نورگیر در معماری است و سپس به تاثیر نور بر معماری دو نمونه موردی خانه مشروطه شهر تبریز و خانه تاریخی تیزنو شهر دزفول، پرداخته می شود

نقش نور، نورطبیعی ، نورمصنوعی ، معماری سنتی ، نوروسایه