ولی بیات - کارشناس ارشد زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی
کیانوش سیامردی - مهندس عمران

سدهای بزرگ به اولین سازه هایی تعلق دارند که بطور اصولی در برابر زلزله های از سال 1930 طراحی و ساخته شده اند و ایمنی لرزه ای این سدها ناشناخته است. ایمنی و پایداری سدها در مقابل زلزله با توجه به شرایط زمین شناسی و تکتونیکی منطقه از مواردمهم طراحی سده ا محسوب می شود . زلزله ها شاید از عمده ترین پدیده های تاثیر گذار برروی سازه ها می باشد و مهندسان ، معیارهای طراحی را در راستای مقابله با اثرات آن بکار می گیرند . به لحاظ درجه ایمنی خاص برای سدهای بزرگ ( هم ازنظر حجم زیاد سرمایه گذاری وهم از نظر تامین ایمنی س اکنین و تأسیسات پایین دست آن ) ، لازم است که طرح سدهای بزرگ،بزرگترین زلزله قابل باور را در تحلیل مخاطرات و بررسی احتمالات با صرفه نظر از میزان زمان بازگشت آن در طراحی وارد نماید . بطور کلی انتظار می رود هر سدی که خوب ساخته شود در مقابل زلزله معمولی و متوسط برای مثال با شتاب 0,2 gویا بیشتر بدون هیچگونه تخریبی مقاومت کند . حقیقتی که سدهای بزرگ در زمان رخداد زلزله ها خراب شده اند و اینکه بسیاری از زندگی ها را از میان برده است، شاید عقیده ای باشد برای اینکه سدها خوب طراحی و اجرا شوند و ایمن در برابر زلزله ها با شند . ما به ارزیابی دوباره ایمنی لرزه ای سدهای موجود و ترمیم و مقاومسازی آنها در صورت ضرورت ،نیاز داریم . در این مقاله سعی بر آن است که معیارهای طرح لرزه ای و روش متداول مقاومسازی و ترمیم سدهای بزرگ در برابر زلزله را مورد بررسی قرار دهد و اطلاعات مفیدی را برای طرح های با ایمنی زیادبرای سدهای بزرگ درآینده فراهم آورد .

سدهای بزرگ،زلزله،عملکرد زلزله،ارزیابی ایمنی لرزه ای،ترمیم و مقاوم سازی