مریم خستو - عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
محدثه یزدی پورقزوینی - فارغ التحصیل مهندسی شهرسازی، پژوهشگر مرکز تحقیقات صنعت ساختمان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
الهه یزدی ها - فارغ التحصیل مهندسی شهرسازی، پژوهشگر مرکز تحقیقات صنعت ساختمان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

فضاهای عمومی شهری بستری برای شکل گیری تعاملات اجتماعی و مراودات شهروندی هستند که نقشی اساسی درشکل گیری مشارکتهای شهروندی و شکل دهی سرمایه اجتماعی در ساختار شهری دارند. بی شک استفاده برابر و مناسب تمام گروه های اجتماعی و بخصوص گروه های خاص حرکتی و نابینایان ،از فضاهای شهری بایستی مورد توجه قرار گیرد، و این یکی ازاساسی ترین حقوق شهروندی درعرصه اجتماع به شمارمی رود. این امر امروزه جایگاهی ویژه در ادبیات شهرسازی به خود اختصاص داده چنانچه تاکید بسیاری بر بهسازی و مناسب سازی فضاهای شهری برای اقشار آسیب پذیراجتماعی و سالمندان شده است. اگرچه فضاهای شهری بر اساس تساوی حقوق شهروندی به تمام اقشار اجتماع تعلق دارند، ولی بسیاری از گروه های اجتماعی نمیتوانند از این فضاها استفاده کنند و از این حق طبیعی بی بهره می باشند. این افراد ممکن است، ب هسبب برخی نارسایی ها، به امکانات ویژه ای نیاز داشته باشند. با این توصیف و لحاظ اهمیت موضوع در این مقاله سعی شده است ضمن معرفی ضوابط مربوط به امکانات مورد نیاز گروه های خاص مثل معلولین و نابینایان در مورد برخی فضاهای شهری مانند پیاده رو ها، پل های ارتباطی بین پیاده رو و سوار رو، محل عبورعابر پیاده و سواره و... .ارائه شود .درادامه با بهره گیری از مدل تحلیل فرآیند سلسله مراتبیAHP به روشی توصیفی تحلیلی به بررسی مطلوبیت فضاها ی شهری ومقایسه ی میزان مطلوبیت در خیابان های خیام شمالی و سپه بر اساس معیار های مذکور پرداخته شود. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان میدهد که خیابان خیام شمالی از مطلوبیت بیشتری برای معلولین و نابینایان برخوردار است.

فضای شهری ، معلولین، نابینایان، خیابان خیام شمالی، خیبان سپه، تحلیل سلسله مراتبیAHP