مریم کیان - استادیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه یزد، یزد، ایران

صاحبنظران تعلیم و تربیت همواره بر تأثیر انگیزه های مختلف بر اثربخشی و بازده یادگیری تأکید داشته اند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و بررسی رابطه ویزگی های تحصیلی و راهبردهای انگیزشی برای یادگیری در میان دانشجویان دانشگاه یزد بود. در این راستا، از روش توصیفی زمینه یابی استفاده شد. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان کارشناسی نیمسال دوم 93-92 دانشکده علوم انسانی دانشگاه یزد بود. از طریق فرمول نمونه گیری کوکران، حجم نمونه برابر با 168 نفر تعیین شد که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای در هفت رشته انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (پنتریچ و دیگروت، 1990) بود. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی در قالب ازمون t مستقل، استفاده شد. یافته ها نشان داد بین رشته تحصیلی، جنسیت و معدل دانشجویان یا راهبردهای انگیزشی آنان برای یادگیری رابطه وجود دارد. راهبردهای انگیزشی برای یادگیری، در میان دانشجویان رشته های روانشناسی و جغرافیا قوی تر بود. همچنین مشخص شد دو گروه دانشجویان دختر و پسر با اهداف متفاوتی در دانشگاه به تحصیل می پردازد. پسرها، بیشتر با دید اقتصادی و برای به دست آوردن شغل از راه تحصیلات به امر تحصیل می پردازند اما دخترها چندان به امر اشتغال توجهی ندارند. عامل معدل، هم ویژگی دیگری بود که نشان داد دانشجویانی که معدل بالاتری دارند انگیزش بیشتری برای یادگیری دارند و کسانی که در عملکرد تحصیلی ضعیف تر هستند، انگیزه تحصیلی آنها هم کمتر است. به علاوه، مشخص شد افرادی که رشته مورد نظر خود را با علاقه انتخاب کرده اند از انگیزه تحصیلی بیشتری برخوردارهستند. در این راستا پیشنهاد می شود که در برنامه ریز های نظام آموزش عالی به عوامل انگیزشی، نظیر غنی سازی محتوای رشته های تحصیلی، امکانات و آگاهی دانشجویان از کارآیی رشته های تحصیلی بیش از پیش توجه شود.

ویژگی های تحصیلی، راهبردهای انگیزش یادگیری، دانشجو، نظام آموزش عالی، شهر یزد