علی فدایی - کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه شهید باهنر کرمان
حسن فرحبخش - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده کشاورزی، بخش مهندسی زراع
علی اکبر مقصودی مود - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده کشاورزی، بخش مهندسی زراع
فاطمه باغخانی - کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه شهید باهنر کرمان

با توجه به اینکه رشد و عملکرد گیاهان زراعی تابعی از ژنوتیپ، عوامل محیطی واثرات متقابل انها می باشد و از آنجایی که در بین تنش های محیطی تنش کمبود آب از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان درجهان می باشد. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر عملکرد اجزا عملکرد و شاخص برداشت سه رقم ذرت دانه ای و ارزیابی میزان تحمل این ارقام نسبتبه تنش خشکی آزمایشی در سال 1384 در قالب کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در منطقه کرمان اجرا گردید. در این ازمایش تیمار خشکی در چهار سطح : = SO انجام ابیاری کامل (شاهد ) S1 – قطع آبیاری در مرحله خمیری دانه تا اخر فصل رشد (تاریخ آخرین آبیاری 84/5/19)S2= قطع آبیاری درمرحله دانه بستن (تاریخ آخرین آبیاری 84/4/29) ، S3 = قطع ابیاری در مرحله گلدهی گیاه (تاریخ آخرین آبیاری 84/4/8) به عنوان فاکتور اصلی و تیمار رقم در سه سطح : V1 = رقم سینگل کراس 704، V2 = رقم سینگل کراس 647 و V3 = رقم تری وی کراس 647 به عنوان فاکتور فرعی به صورت تصادفی در 36 کرت آزمایشی توزیع شدند. کاشت بذور در تاریخ 84/2/24 انجام و در همان تاریخ کرتهای آزمایش ابیاری شدند. آبیاری هر 7 روز یکبار با استفاده از سیستم هیدروفلوم انجام شد. فاصله ردیف های کاشت 75 سانتی متر و فاصلهروی ردیف ها 20 سانتی متر منظور شد. برداشت نمونه ها جهت بررسی فاکتورهای مورد نظر در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک در اواخر شهریور همان سال صورت گرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی اثر معنیداری بر صفات موردآزمایش داشته و باعث کاهش عملکرد دانه، تعداد ردیف در بلال ، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، طول بلال، شاخص برداشت (H1) و وزن خشک کل گیاه می شود. اثر متقابل رقم و خشکی فقط بر روی صفات تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال و طول بلال در سطح 5 درصد معنیدار بوده است ولی در مورد سایر صفات معنی دار نبود. با توجه به نتایج به دست آمده و محاسبه شاخص های تحمل به خشکی ارقام مورد ازمایش محاسبه گردید که رقم سینگل کراس 704 در مقایسه با دو رقم دیگر تحمل بیشتری نسبت به خشکی دارد.

خشکی ، رقم ، ذرت ، عملکرد ، اجزاء عملکرد