زهرا حجازی زاده - استاد اقلیم شناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
محمدحسین ناصرزاده - استادیار دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

جغرافیا یکی از ارکان مهم آمایش سرزمین محسوب می شود. طرح پایه آمایش سرزمین با بررسی مهم ترین مسائل توسعه ملی و نتیجه گیریهای جغرافیایی، چگونگی سازماندهی، گسترش و مناسبات مراکز زیست و فعالیت را در پهنه کشور مشخص می سازد. یکی از نخستین مراحل مطالعات ملی، طرح آمایش سرزمین است که تمام عوامل را در مقیاس ملی مورد بحث قرار می دهد. مراحل مختلف طرح باید در رابطه با شناخت استعدادهای مناطق مختلف کشور باشد تا بدین وسیله از طریق تعیین رهنمودهای سطوح ملی برای منطقه و مشخص ساختن نقش و وظیفه هر یک از مناطق کشور و روابط بین آنها چارچوب نظری توسعه مناطق شکل گرفته تا مطالعات در سطح منطقه انجام پذیرد. گرچه مرزهای استانی در بیشتر موارد، گویای ویژگی های مناطق مختلف کشور نیستند و تقسیم بندی کاملی از پهنه سرزمین را حکایت نمی کنند اما به سبب نقشی که استان ها در مدیریت توسعه کشور به عهده دارند و با در نظر گرفتن آستانه های اطلاعاتی و تقسیمات سیاسی و اداری به عنوان زیر مجموعه فضای ملی انتخاب گردیده اند. در این مقاله مهم ترین ویژگی استان لرستان در سطح ملی و جهت گیریهای توسعه به همراه وضعیت توزیع فضاهای سازمان یافته در سطح استان مشخص شده است. با توجه به جمعیت استان، شرایط صنعت، خدمات، کشاورزی و بازرگانی، وضعیت شبکه های ارتباط زمینی و بهره مندی از زیر بناها از دیگر مواردی است که به آن توجه شد. بررسی سایر فعالیت ها و شبکه های زیربنایی وظیفه دیگری از آمایش سرزمین است که در استان انجام خواهد شد. در این مقاله سعی شده ضمن اشاره کلی به سابقه آمایش سرزمین در کشور واستان لرستان، ضرورت انجام مطالعات آمایش، جایگاه آمایش سرزمین در نظام برنامهریزی کشور مورد بحث قرار گرفته و فرایندهای منطقی برنامهریزی در ارتباط با سطوح مختلف جغرافیایی تحلیل شود .

جغرافیا، آمایش سرزمین، برنامهریزی، شبکه های زیر بنایی، لرستان