آئیژ عزمی
حمید موحدمحمدی
هوشنگ ایروانی
محمدرضا بی همتا

بیوتکنولوژی یک نوآوری مهم در جهان است و گیاهان تراریخته نتیجه این نوآوری هستند .این گیاهان دارای تاثیرات مختلفی (مثبت یا منفی)روی محیط زیست هستند که در این مقاله ما در صدد مشخص کردن این تاثیرات در قالب یک سری مولفه ها هستیم . این کار را بر اساس نظر متخصصان امر انجام داده ایم . جامعه آماری متخصصانی که مورد نظر ما بوده اند عبارت از 70 نفر بوده است که در دانشگاه تهران(پردیس کرج)،تربیت مدرس(دانشکده کشاورزی)،موسسه تحقیقات و آموزش(بخش آفات و بیماری ها-آفتکشها)،دانشگاه گیلان(دانشکده کشاورزی)،مرکز تحقیقات فن آوری زیستی ، موسسه تحقیقات ژنتیک و تنوع زیستی،سازمان حفظ نباتات رشت بوده اند .گروه های علمی مربوطه که متخصصان عضو آن بوده اند شامل :زراعت 14نفر،بیوتکنولوژی 13 نفر، باغبانی 10 نفر،اصلاح نباتات 9 نفر ،گیاه پزشکی و حشره شناسی 16 نفر،علوم دامی(گرایش ژنتیک و نوشخوار کنندگان)10نفر که در مجموع70نفر را شامل می شود.روش تحقیق پیمایشی و با کمک ابزار پرسشنامه است .مقیاس تحقیق لیکرت می باشد . دامنه پاسخ به هر سوال بین دو عدد( کاملاٌ مخالف1…………….11کاملاٌموافق)بود:(1....................3کاملاٌمخالف1/3.................5مخالف،1/5.............7 بینابینی،1/7..................9موافق،1/9..................11کاملاٌموافق). نتایج با کمک نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است .آزمون مورد نظر تحلیل عاملی بوده است .جهت تعیین مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی از آزمون بارتلت و ضریب KMOاستفاده شد که حاکی از مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی دارد .نتایج نشان می دهد که پنج مولفه وجود دارد که شامل معیشت کشاورزان ، وضعیت سلامتی انسان و حیوان ،جایگاه علف هرز در تولید محصول ، عملکرد محصول و ایجاد شکاف بین فقیر و غنی است .این پنج مولفه ،مولفه های کلیدی هستند که در صورت بکار گیری گیاهان تراریخته ،از این گیاهان تاثیر می پذیرند .

گیاهان تراریخته ،فناوری زیستی ،مولفه اثر گذار ،معیشت کشاورزان ،علف هرز