عارف محمدزاده نوین - مهندس ارشد مکانیک و بازرسی فنی

از دیرباز تا کنون، آب دریاها و اقیانوسها بعنوان الکترولیتی که مقادیر و غلظتهای بالایی از انواع نمکها را در خود حل نموده و طی یک فرآیند طبیعی، محیط خورنده ای برای اغلب فلزات و آلیاژها با گستره ای در حدود دوسوم سطح کره زمین بوجود آورده، شناخته شده است. این امر یک تهدید اجتناب ناپذیر برای مجموعه حدود 192 سازه دریایی (سکو - عرشه) و خطوط لوله دریایی با سایزها و طولهای بیشمار ایران که در خلیج فارس واقع شده به شمار می رود و بطور پیوسته بخش قابل توجهی از منابع مالی ، مواد جایگزین و نیروی انسانی متخصص کشور صرف شناسایی و تشخیص بموقع ریسکها و انجام اقدامات اصلاحی جهت رفع خطرات احتمالی ناشی از عواقب گسیختگیهای ناگهانی و مرگبار این سیستمها می گردد. در این میان، روشهای مدرن بازرسی زیرآبی همچونFMD و ACFM و ضخامت سنجی به روش التراسونیک، همچنان در رده اول اهمیت بوده و سطوح انجام بازرسی اشاره شده در استانداردهای مرجع همچون NACE RP-01-76 , NACE RP-07- و 75 API RP-2A-WSD و همچنین DNV Rules for Design, Construction and Inspection of Offshore Structures و DNV OS-F 101 برای خطوط لوله دریایی الگوی مناسبی برای رویکرد انجام بازرسیها، تهیه گزارشات، تهیه رویه های اصلاح نقاط معیوب، انجام اقدامات اصلاحی و کنترل و بازرسی اقدامات اصلاحی انجام شده بشمار می رود. اگرچه، آنچه که تمامی مراجع و استانداردهای یادشده فوق قادر به پیش بینی و تشریح آن نیستند، ماهیت رفتار فلز و آلیاژ در مقیاس میکروسکوپی در محیط دینامیکی آب دریا می باشد. لذا مجموعه روشها و تکنیکهای بکار گرفته شده جهت سنجش میزان خوردگی و تشخیص مناطقی که بیانگر آسیبهای جدی می باشند، اگرچه توسط شرکتهای متخصص و مشهور در این زمینه و با مدرنترین تکنیکها و ابزارهای بازرسی انجام می گیرند، ولی در بسیاری از موارد تنها یک پیش بینی و برآورد کلان از رفتار فلز و آلیاژ و طول عمر باقیمانده آنرا گزارش می کنند و امکان برآوردهای واقعی و دقیق تر، اساساً به میزان شناخت و درک آسیب شناسی رفتار فلزات و آلیاژها در محیط آب دریا بستگی دارد. در این مقاله سعی شده است که ماهیت رفتار و آسیب ناشی از خوردگی فلزات و آلیاژهای متداول مورد استفاده در تاسیسات دریایی، به اختصار مورد بحث و بررسی قرار گیرد

خوردگی، آسیب، گسیختگی، تاسیسات دریایی ثابت، خطوط لول دریایی، تخمین عمر باقیمانده، حفاظت