محمودرضا ماهری - استاد دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز

در این مقاله، رفتار لرزه ای بن اهای تاریخی ایر ا ن مورد مطالعه قرا ر گرفته و درجه آسیب پذیری آنها بطور عام و قسمتها ی تشکیل دهنده آنها بطور ویژه مشخص گردیده اند . بناهای تاریخی مورد نظر مربوط به دوره اسلامی بوده و یک گستره زمانی هزا ر ساله، از قرن چهارم هجری تا به امروز، را شامل می گردند . در ابتدا ابنیه تاریخی براس اس ف رم سازه ای و با توجه به مشخصه هایی چون پلان، ارتفاع، عناصر اصلی باربر و نحوه انتقال نیر و و غیره به گروههای مختلف تقسیم شده سپس آسیب پذیری لرزهای هر گروه مورد توجه قرار گرفته است . برای این منظور رفت ار تعداد قابل توجهی از بناهای تاریخی موج ود و تخریب شده در زلزله های هزاره گذشته، که بیانگر نمونه های تیپ هر گروه براساس فرم سازه ای باشند، مورد مطالعه قرار گرفته اند . براسا س موقعیت جغرافیایی هر بنا نسبت به مرکز زلزله مورد نظر و با توجه به خصوصیات ان زلزله ازجمله بزرگی و استفاده از روابط کاهیدگی مناسب، شتاب زمین و شدت زلزله در محل بنا مشخص گردیده و با توجه به رفتار گزارش شده و یا مشاهده شده برای آن بنا، دو سطح شدت زلزله خسارت و سلامت برای آن بنا و گروه مربوطه تعین گردید ه ا ند . نهایتا بر ا ساس سطوح شدت زلزله خسارت و سلامت، بدست آمده ا ز مرحله قبل یک مقیاس شدت زلزله مخصوص بناهای تاریخی ایران بعداز اسلام مشخص و ارائه گردیده است.